Στην θέση Λιθαρόλακκα, που βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ. περίπου δυτικά του χωριού Αμπελόφυτο Τριφυλίας, ερευνήθηκε ημικατεστραμμένος θολωτός μυκηναϊκός τάφος εντός της ιδιοκτησίας της Α. Αδραχτά1. Η θέση υποδείχθηκε από την Α. Λεβέντη, λόγω του μεγάλου αριθμού των διάσπαρτων οστών που ήταν ορατά στην επιφάνεια ενός τυμβοειδούς εξάρματος.
Πραγματικά, η ανασκαφική έρευνα αποκάλυψε έξι συλημένους και σχεδόν ολοκληρωτικά κατεστραμμένους κιβωτιόσχημους τάφους με προσανατολισμό Α.-Δ. Οι τάφοι είναι κατασκευασμένοι από κάθετα τοποθετημένους, ακανόνιστους, πλακοειδείς λίθους με παρόμοιες καλυπτήριες πλάκες. Ο καλύτερα διατηρημένος τάφος 2 έχει εσωτερικές διαστάσεις 1,35x 0,30 και βάθος 0,25 μ. Η χρονολόγηση των τάφων αυτών, για την κατασκευή των οποίων έχουν χρησιμοποιηθεί σε β’ χρήση οι λίθοι της θόλου του μυκηναϊκού τάφου, πρέπει να τοποθετηθεί στους ύστερους χριστιανικούς χρόνους.
 |
| Εικ. 19. Αμπελόφυτο. Λιθαρόλακκα. Άποψη θολωτού μυκηναϊκού τάφου. |
Ο θολωτός τάφος είναι υπέργειος με προσανατολισμό Α.-Δ. και το δρόμο προς Δ. Σώζεται μόνον το βόρειο τμήμα της θόλου σε μέγιστο ύψος 1 μ., ενώ η διάμετρος του θαλάμου υπολογίζεται σε 4,85 μ. (Εικ.19). Η διαταραγμένη επίχωση του τάφου περιείχε τεμάχια ανθρώπινων κρανίων και οστών και λιγοστά οστά ζώων, ενώ συνελέγη μία οινοχόη (Π 6969) (Εικ.20) και μία πυραμιδοειδής αγνύθα (Π7013), υστέρων ρωμαϊκών χρόνων.
Στο δάπεδο του θαλάμου, όπου υπήρχαν ίχνη φωτιάς, είχε ανοιχθεί ωοειδής λάκκος με προσανατολισμό Β.-Ν. Ο λάκκος, διαστ. 1,02Χ 0,49 και βάθ. 0,55 μ., περιείχε θραύσματα καμένων οστών και κρανίων και πυρακτωμένα όστρακα, αδιάγνωστα. Κοντά στα σωζόμενα τοιχώματα της θόλου, σε ψηλότερο επίπεδο από αυτό του λάκκου, βρέθηκε κτιστός ωοειδής τάφος, διαστ. 1,32Χ 0,48 και βάθ. 0,50 μ., μέσα στον οποίο βρέθηκε μεγάλος αριθμός οστών και οστράκων, καθώς και τέσσερα ακέραια αγγεία: ένας γραπτός ψευδόστομος αμφορέας (Π 6964) (Εικ.21), ένας αβαθής κύαθος (Π 6966) (Εικ.22), ένα αλάβαστρο (Π 6967) και μία μικκύλη χειροποίητη πρόχους (Π 6973) (Εικ.23). Τα αγγεία αυτά χρονολογούνται στην ΥΕ ΙΙΙΑ1-2 περίοδο.
Ο λεπτομερής καθαρισμός του δαπέδου του θαλάμου απέδωσε ένα χάλκινο και ένα σιδερένιο εγχειρίδιο (Μ 7023 και Μ 7024 αντίστοιχα), θραύσματα χάλκινων τριχολαβίδων (Μ 7025-7027), τμήμα λεπίδας οψιανού (Λ 7033), τρία σφονδύλια από στεατίτη (Λ 7029-7031) και ένα τέταρτο πήλινο (Π 6976), καθώς και ένα ακέραιο πήλινο γυναικείο ειδώλιο τύπου Ψ (Π 6962) (Εικ.24).
Η συγκόλληση των πολυάριθμων οστράκων έδωσε αρκετή χαρακτηριστική κεραμική, όπως δύο ψευδόστομους αμφορείς με γραπτή διακόσμηση (Π 6963, Π 6968) (Εικ.25, 26), τρεις κύλικες (Π 6961, Π 6971, Π 7009) (Εικ.27- 29), τρία κυάθια (Π 6965, Π 6974, Π 7011) (Εικ.30-32), ένα ελλιπές γραπτό αλάβαστρο (Π 6975), μία ακόσμητη πρόχου (Π 6970) (Εικ.33), ένα θυμιατό (Π 6960) (Εικ.34), ένα γεφυρόστομο σκύφο με διακόσμηση εφαπτομένης σπείρας (Π 6957) (Εικ.35), ένα γραπτό θήλαστρο (Π 6958) (Εικ.36), μία γραπτή λήκυθο (Π 6959) (Εικ.37) και μία ακόσμητη πρόχου (Π 6972) (Εικ.38).
Σύμφωνα με την κεραμική, ο θολωτός τάφος χρονολογείται από τη YE Ι-ΙΙ έως την ΥΕ ΙΙΙΒ περίοδο (-1600 έως -1200). Μετά το πέρας της ανασκαφής ο τάφος καταχώσθηκε για την καλύτερη διατήρηση και προστασία του.
1. Η ανασκαφή διενεργήθηκε με υποδειγματικό τρόπο από του αρχαιολόγο J. Rambach, με τη βοήθεια της αρχαιολόγου Ευ. Μαλαπάνη. Ο ίδιος προέβη και στη σχεδιαστική αποτύπωση όλων των ανασκαφικών φάσεων του τάφου, καθώς και στη φωτογράφησή του.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΟΜΟΣ 60 (2005) ΧΡΟΝΙΚΑ Β’ 1
