Φαράγγι Ανακώλου – Στην καρδιά του Ταΰγετου
Ένα φαράγγι σπάνιας ομορφιάς βρίσκεται στην καρδιά του Ταΰγετου κι αποτελεί το μοναδικό στη χώρα που μπορείς να διασχίσεις οδικώς με συμβατικό ΙΧ. Από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του φαραγγιού αποτελεί το ελληνιστικό γεφύρι του 150 π.Χ. στο Ξηροκάμπι και ο μεσαιωνικός οικισμός της Κουμουστάς με τα ακέραια παραδοσιακά κτίσματα και τις βυζαντινές εκκλησιές. Τις φυσικές ομορφιές του φαραγγιού απολαμβάνεις καλύτερα μέσα από περιπατητικά μονοπάτια που διασχίζουν την καρδιά του δάσους αλλά και 4Χ4 διαδρομές στους δασικούς δρόμους του Ταΰγετου. Τρία άριστα σηματοδοτημένα μονοπάτια οδηγούν στη Μονή Γόλας, το ορειβατικό καταφύγιο του Ταΰγετου, τη δασική περιοχή των Πενταυλών και τις πηγές του χειμάρρου Ρασίνα, που στολίζουν τρεχούμενα νερά, καταρράκτες και λίμνες που προσφέρονται για κολύμπι. Σε υψόμετρο άνω των 400μ η περιοχή είναι χαρακτηρισμένη ως Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους και περιλαμβάνει σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας. Οργανωμένες εκδρομές και πεζοπορίες στις ιστορικές μονές και τα αξιοθέατα του φαραγγιού, ποδηλασία βουνού, ιππασία και ορειβασία μέχρι την πυραμίδα του Ταΰγετου προσφέρουν πολλές οικοτουριστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Το φαράγγι διασχίζεται από το χείμαρρο Ρασίνα και περνά μέσα από παραδοσιακούς οικισμούς, αρχαιολογικά μνημεία, καταρράκτες, αμέτρητες φυσικές πηγές, λίμνες και ρυάκια. Άριστα σηματοδοτημένα μονοπάτια περνούν μέσα από τα παρθένα, καταπράσινα δάση με προορισμό ιστορικές μονές της Λακωνίας έως και την κορυφή του Προφήτη Ηλία. Αποτελεί το μοναδικό ίσως φαράγγι στη χώρα που διασχίζεις οδικώς μέσα από άσφαλτο και στη συνέχεια χωματόδρομο καλής βατότητας.
Η διαδρομή με ΙΧ οδηγεί μέχρι το Ξηροκάμπι και τον μεσαιωνικό οικισμό της Κουμουστάς.
Στο Ξηροκάμπι ο δρόμος διασχίζει ένα αρχαίο ελληνιστικό μονότοξο γεφύρι του 1ου π.Χ. αιώνα, που περνά πάνω από το χείμαρρο Ρασίνα αποτελώντας το παλαιότερο γεφύρι που χρησιμοποιείται ακόμη στην Ευρώπη. Το γεφύρι ένωνε μέσω της Βασιλικής οδού, την πόλη της Σπάρτης με την Καρδαμύλη. Κοντά στο γεφύρι, το πέτρινο αμφιθέατρο του χωριού με την πλατανοσκέπαστη πλατεία φιλοξενεί μουσικά δρώμενα από σημαντικούς καλλιτέχνες της έντεχνης ελληνικής μουσικής σκηνής.
Ο δρόμος συνεχίζει προς την Κουμουστά, ένα Μεσαιωνικό χωριό κτισμένο σε υψόμετρο περίπου 750 μ. μέσα στο φαράγγι του Ανακώλου. Ο οικισμός διαθέτει παραδοσιακά κτίσματα του 16ου – 18ου αιώνα, μαρμάρινες βρύσες και πέντε Βυζαντινές εκκλησίες. Διασχίζοντας το δάσος, μέσα από μια πανέμορφη πεζοπορική διαδρομή μιάμισης περίπου ώρας, κατευθύνεσαι προς τη Μονή Γόλας, μία από τις εφτά μονές στον ελλαδικό χώρο με απεικόνιση αρχαίων φιλοσόφων. Με αφετηρία την Κουμουστά, ένα δεύτερο μονοπάτι οδηγεί στους Πενταυλούς, μια πανέμορφη δασική περιοχή σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, κάτω από την κορυφή του Ταϋγέτου. Η διαδρομή, που στολίζεται από 67 πηγές, ένα φυσικό καταρράκτη και μικρές λίμνες που προσφέρονται για κολύμπι, καταλήγει στις πηγές του χειμάρρου Ρασίνα. Περίπου στα μέσα της διαδρομής το μονοπάτι διασταυρώνεται με άλλο που οδηγεί στο ορειβατικό καταφύγιο του Ταΰγετου. Το καταφύγιο μπορείς να το προσεγγίσεις και από τους Πενταυλούς μέσω του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4 καθώς και από βατό χωματόδρομο. Η ευρύτερη περιοχή σε υψόμετρο άνω των 400 μέτρων είναι χαρακτηρισμένη ως Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους και περιλαμβάνει σημαντικούς οικότοπους με σπάνια είδη χλωρίδας: δάση ανατολικής πλατάνου, ελληνικής ελάτης και μαύρης πεύκης- καθώς και ενδημικά είδη πανίδας όπως ο Χρυσαετός, ο Σπιζαετός κι ο Πετρίτης, η Σαλαμάνδρα, η Μεσογειακή χελώνα, η Ποταμοχελώνα κ.ά.. που ζουν και αναπαράγονται στις πλαγιές του Ταΰγετου.
Τα τελευταία χρόνια η περιοχή αποτελεί χώρο αναψυχής και παραθερισμού πολλών ντόπιων και ξένων επισκεπτών. Στα γύρω χωριά δραστηριοποιούνται επιχειρήσεις που προσφέρουν οργανωμένες εκδρομές προς το Ξηροκάμπι, τους Πενταυλούς, τη μονή Γόλας και την παρακείμενη μονή Ζέρμπιτσας αλλά και οργανωμένες οικοτουριστικές δραστηριότητες, ορεινή ποδηλασία, περιπατητική ιππασία και ορειβασία μέχρι την πυραμίδα του Ταΰγετου με την υπέροχη θέα και το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία στην κορυφή. Τέλος η περιοχή προσφέρεται και για 4Χ4 διαδρομές στους δασικούς δρόμους του Ταϋγέτου.
