Η Γερμανία αναπτύσσει μια εφαρμογή για να βοηθήσει τους ανθρώπους να εντοπίσουν το πλησιέστερο καταφύγιο σε περίπτωση επίθεσης, η Σουηδία διανέμει ένα φυλλάδιο 32 σελίδων με τίτλο «Αν έρθει κρίση ή πόλεμος», ενώ μισό εκατομμύριο Φινλανδοί έχουν ήδη «κατεβάσει» έναν οδηγό ετοιμότητας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Αν η προοπτική μιας ευρύτερης σύγκρουσης στην Ευρώπη φαντάζει μακρινή για πολλούς, ορισμένες χώρες τουλάχιστον το λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους – και, σύμφωνα με τον όρο που χρησιμοποιεί ο Γερμανός υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, λαμβάνουν μέτρα για να γίνουν οι πληθυσμοί «kriegstüchtig», δηλαδή ετοιμοπόλεμοι.
Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αυξήσει δραματικά τις εντάσεις ασφαλείας σε ολόκληρη την περιοχή της Βαλτικής, ωθώντας την Φινλανδία και την Σουηδία να εγκαταλείψουν δεκαετίες μη συμμόρφωσης και να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Η στρατιωτική ικανότητα, ωστόσο, δεν είναι το μόνο: οι πολίτες πρέπει επίσης να είναι προετοιμασμένοι.
Σουηδικό φυλλάδιο για καταφύγια
«Ζούμε σε αβέβαιους καιρούς. Ένοπλες συγκρούσεις διεξάγονται αυτή τη στιγμή στη γωνιά μας και στον κόσμο. Η τρομοκρατία, οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και οι εκστρατείες παραπληροφόρησης χρησιμοποιούνται για να μας υπονομεύσουν και να μας επηρεάσουν», αναφέρεται στον πρόλογο του σουηδικού φυλλαδίου.
Διαθέσιμο και στα αγγλικά, προσθέτει ότι η συλλογική ανθεκτικότητα είναι απαραίτητη και ότι αν η Σουηδία δεχθεί επίθεση, «όλοι πρέπει να κάνουν το καθήκον τους για να υπερασπιστούν την ανεξαρτησία της Σουηδίας – και τη δημοκρατία μας – είστε μέρος της συνολικής ετοιμότητας της Σουηδίας για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης».
Οι Σουηδοί είναι από καιρό εξοικειωμένοι με τέτοιου είδους φυλλάδια ενημέρωσης του κοινού: το πρώτο εκδόθηκε κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το τελευταίο συμβουλεύει, μεταξύ άλλων, για συστήματα προειδοποίησης, καταφύγια αεροπορικής επιδρομής, ψηφιακή ασφάλεια και πώς να χρησιμοποιείτε την τουαλέτα αν δεν υπάρχει νερό.
Συνιστά επίσης να διατηρείτε μια καλή ποσότητα νερού στο σπίτι (και να ελέγχετε κάθε χρόνο αν είναι ακόμα ασφαλές), να έχετε πολλές κουβέρτες, ζεστά ρούχα και εναλλακτική θέρμανση, να προμηθευτείτε ένα ραδιόφωνο που λειτουργεί με μπαταρίες και να αποθηκεύετε πολλά τρόφιμα πλούσια σε ενέργεια που ετοιμάζονται γρήγορα.
Νορβηγία: Αναλυτικές οδηγίες επιβίωσης για τους πολίτες
Η διεύθυνση πολιτικής προστασίας της Νορβηγίας, DSB, έχει διανείμει ένα παρόμοιο φυλλάδιο στα 2,6 εκατομμύρια νοικοκυριά της χώρας. «Ζούμε σε έναν ολοένα και πιο ταραγμένο κόσμο», αναφέρει, που επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή, τις ψηφιακές απειλές και «στη χειρότερη περίπτωση, από πολεμικές ενέργειες».
Το νορβηγικό φυλλάδιο συμβουλεύει τους πολίτες, για παράδειγμα, να κρατούν τρόφιμα μη ευπαθή τουλάχιστον για μια εβδομάδα, όπως «ψωμάκια, κονσερβοποιημένα όσπρια και φασόλια, κονσερβοποιημένα σάντουιτς, ενεργειακές μπάρες, αποξηραμένα φρούτα, σοκολάτα, μέλι, μπισκότα και ξηρούς καρπούς».
Η Νορβηγία συμβουλεύει επίσης τους κατοίκους να προμηθεύονται βασικά φάρμακα – συμπεριλαμβανομένων των δισκίων ιωδίου, σε περίπτωση πυρηνικού συμβάντος – και, όπως και η Σουηδία, συστήνει στους πολίτες να έχουν πολλές τραπεζικές κάρτες και να διατηρούν στο σπίτι τους έτοιμο απόθεμα μετρητών.
Φινλανδία: Θα επιβιώνατε για 72 ώρες;
Στην Φινλανδία, ένας εξαντλητικός διαδικτυακός οδηγός, με τίτλο «Προετοιμασία για συμβάντα και κρίσεις», προσφέρει στους κατοίκους πληροφορίες και συμβουλές για οτιδήποτε, από διακοπές νερού έως πυρκαγιές, την κατάρρευση του διαδικτύου ή «πιο μακροπρόθεσμες κρίσεις όπως στρατιωτικές συγκρούσεις».
Πιο πρακτικά, σε έναν ξεχωριστό ιστότοπο, τον 72tuntia.fi, η Φινλανδία – η οποία μοιράζεται σύνορα 1.340 χιλιομέτρων με την Ρωσία – ρωτά τους πολίτες της ευθέως: «Θα επιβιώσετε 72 ώρες;» σε μια σειρά από καταστάσεις κρίσης, καλώντας τους να υποβάλουν τόσο τις δεξιότητές τους, όσο και τις προμήθειές τους σε μια σειρά δοκιμασιών.
Ο ιστότοπος έχει συμβουλές για την ενίσχυση της ψυχολογικής ανθεκτικότητας, «ώστε να αυξήσετε την ικανότητά σας να αντεπεξέρχεστε σε δύσκολες συνθήκες», τη βελτίωση της προσωπικής ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και την προστασία σε εσωτερικούς χώρους («Σφραγίστε πόρτες και παράθυρα. Ανοίξτε το ραδιόφωνο. Περιμένετε ήρεμα οδηγίες»).
Ετοιμοπόλεμη η Γερμανία – Οι Γερμανοί;
Εν τω μεταξύ, η Γερμανία επικεντρώνεται στην αύξηση του αριθμού των καταφυγίων και των προστατευτικών καταφυγίων της, μετά από επίσημη εκτίμηση ότι η χώρα των 84 εκατομμυρίων κατοίκων διαθέτει λιγότερα από 600 δημόσια καταφύγια, τα οποία μπορούν να φιλοξενήσουν μόλις 480.000 άτομα.
Πολλά καταφύγια του Ψυχρού Πολέμου έχουν διαλυθεί λόγω της πεποίθησης ότι δεν θα χρειάζονταν πλέον, αλλά το Βερολίνο έχει τώρα ξεκινήσει ένα εθνικό σχέδιο καταφυγίων υπό την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένης μιας τηλεφωνικής εφαρμογής γεωγραφικού εντοπισμού.
Οι ειδικοί προβλέπουν ότι μια επίθεση από την Ρωσία μπορεί να είναι πιθανή μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια και η έρευνα έχει ξεκινήσει για κάθε δομή που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, συμπεριλαμβανομένων των σταθμών του μετρό και των υπογείων δημόσιων γραφείων, σχολείων και δημαρχείων.
Τα γερμανικά νοικοκυριά έχουν κληθεί να προσαρμόσουν τα δικά τους υπόγεια, γκαράζ ή αποθήκες ή να ανασκάψουν παλαιά καταφύγια, ενώ οι κατασκευαστές κατοικιών θα υποχρεωθούν νομικά να συμπεριλάβουν ασφαλή καταφύγια στα νέα σπίτια – όπως έχει ήδη κάνει η Πολωνία.
Η εφημερίδα Frankfurter Allgemeiner αποκάλυψε αυτό το μήνα λεπτομέρειες ενός στρατιωτικού εγγράφου 1.000 σελίδων, που απευθύνεται σε γερμανικές επιχειρήσεις – συμβουλεύοντάς τες, για παράδειγμα, να εκπαιδεύσουν επιπλέον οδηγούς φορτηγών – αλλά το οποίο περιέχει συστάσεις πολιτικής ετοιμότητας για ιδιώτες.