Οι εικόνες που διαδραματίζονται τις τελευταίες ημέρες στη χώρα είναι συγκλονιστικές: χιλιάδες άνθρωποι που περίμεναν τον θάνατό τους σε σκοτεινά και βρώμικα κελιά, μετά την απελευθέρωσή τους αναζητούν τις οικογένειές τους που έχουν να δουν χρόνια ολόκληρα.
Ο αριθμός των κρατουμένων που υπέστησαν βασανιστήρια, που μεταφέρονταν σε άλλες φυλακές ή δολοφονούνταν παραμένει άγνωστος.
Εκατοντάδες χιλιάδες οι νεκροί
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 2022 εκτιμούσε ότι από την έναρξη της «επανάστασης» το 2011, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι είχαν πεθάνει στις φυλακές του Άσαντ, κυρίως λόγω βασανιστηρίων, τονίζοντας ότι από τους περίπου 30.000 ανθρώπους που κρατούνταν στη φυλακή Σεντνάγια, μόνο 6.000 είχαν απελευθερωθεί.
Από την πλευρά της η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει χιλιάδες εκτελέσεις και έχει καταγγείλει «μια πραγματική πολιτική εξόντωσης» στη Σεντνάγια, κάνοντας λόγο για «ανθρώπινο σφαγείο».
«Ανθρώπινο σφαγείο»
Η δημοσιογράφος Κλαρίσα Γουόρντ του CNN International μπήκε προ ημερών στη διαβόητη φυλακή –Σεντάγια, στη Δαμασκό. Άνδρες, γυναίκες ακόμη και παιδιά βγαίνουν διστακτικά από τα κλουβιά όπου κρατούνταν, εμφανώς καταβεβλημένοι, μην πιστεύοντας ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ πράγματι ανετράπη.
Τα σωστικά συνεργεία δίνουν μάχη με τον χρόνο προκειμένου να εντοπίσουν τους φυλακισμένους που βρίσκονται στην «κόκκινη πτέρυγα» της φυλακής, όπου ο εξαερισμός έχει χαλάσει, πριν πεθάνουν από ασφυξία. Γκρεμίζουν τοίχους, αναζητώντας μυστικά περάσματα για να εντοπίσουν τα κελιά μέσα στις δαιδαλώδεις υπόγειες φυλακές, όπου κρατούνταν χιλιάδες αντιφρονούντες υπό φρικιαστικές συνθήκες προτού δολοφονηθούν…
Στη φυλακή Mukhabaraat, το CNNi γίνεται μάρτυρας της απελευθέρωσης ενός κρατουμένου, που δεν γνώριζε ότι έχει πέσει το καθεστώς. «Ω θεέ μου, υπάρχει φως» αναφωνεί ο άντρας, κοιτώντας τον ουρανό για πρώτη φορά μετά τρεις μήνες. Είχε αφεθεί να πεθάνει στη φυλακή χωρίς νερό και φαγητό και ήταν τόσο αδύναμος, που με δυσκολία σήκωνε το κουτάλι για να φάει λίγο φαγητό που του έδωσαν οι διασώστες.
Στις φυλακές του Άσαντ, όμως, δεν κρατούνταν μόνο αντιφρονούντες του καθεστώτος. Ο Αμερικανός Τράβις Τίμερμαν εντοπίστηκε να περιπλανιέται ξυπόλυτος και εξαθλιωμένος στους δρόμους της Δαμασκού, την περασμένη Πέμπτη (12/12). Ο Τράβις εισήλθε στη Συρία χωρίς άδεια πριν από επτά μήνες και έκτοτε κρατούταν.
Βασανιστήρια και εκτελέσεις
Διεθνή ΜΜΕ αναφέρουν πως τα βασανιστήρια και οι εκτελέσεις αποτελούσαν πάγια τακτική του Άσαντ, προκειμένου να κρατηθεί στην εξουσία, μία εξουσία που κατέρρευσε τα ξημερώματα της Κυριακής 8 Δεκεμβρίου 2024.
Και μπορεί το καθεστώς Άσαντ να έπεσε, αλλά η εξακρίβωση του αριθμού των θυμάτων του προοιωνίζεται ένας δύσκολος και μακρύς δρόμος.
Σε μια στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών, γνωστή ως «Παλαιστινιακός Κλάδος», οι αξιωματικοί του Άσαντ έκαψαν και κατέστρεψαν χιλιάδες αρχεία για τους αντιφρονούντες πριν εγκαταλείψουν τα πόστα τους.
Στα νεκροτομεία, όπου μεταφέρθηκαν τα τελευταία θύματα του καθεστώτος Άσαντ, συγγενείς περιμένουν με αγωνία να αναγνωρίσουν τους αγαπημένους τους, ενώ στοιχεία θα συγκεντρωθούν και από τους τοίχους των φυλακών, όπου οι κρατούμενοι έγραφαν τα ονόματά τους, με την ελπίδα, κάποια στιγμή, οι δικοί τους άνθρωποι να μάθουν τι τους συνέβη.
Όσα στοιχεία μπορέσουν να διασωθούν από τα ανθρωποσφαγεία του Άσαντ, ίσως μπορέσουν να δώσουν απαντήσεις για ορισμένους μόνο από τους εξαφανισμένους. Θα περάσουν όμως χρόνια για να γίνει αυτό.
