Σε αναστάτωση βρίσκονται οι αγρότες αροτραίων καλλιεργειών, καθώς στη 2η τροποποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ), προτείνεται η κατάργηση οικολογικού σχήματος, από το οποίο οι 139.649 δικαιούχοι παραγωγοί, που καλλιέργησαν 5.453.715 στρέμματα και έλαβαν 97,22 εκατ. ευρώ το 2023, από το 2025 στερούνται αυτή τη δυνατότητα χωρίς να έχει προβλεφθεί άλλη ισοδύναμη εναλλακτική λύση.
Ειδικότερα, πρόκειται για το οικολογικό σχήμα Π1. 31.1. Β, το οποίο αφορά τοπικές ποικιλίες και από το οποίο μπορούσαν να λάβουν ενισχύσεις χειμερινά ψυχανθή και σιτηρά, ασχέτως της εναλλαγής από υδροβόρα καλλιέργεια (μηδικής, αραβόσιτου, βαμβακιού), που υπήρχε στο αγροτεμάχιο κατά το προηγούμενο καλλιεργητικό έτος.
Αυτή την περίοδο, που ξεκινούν οι νέες σπορές και οι αγρότες έχουν ήδη προμηθευτεί σημαντικές ποσότητες σπόρων για καλλιέργεια, η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) ζητά άμεσα να οριστεί μια συνάντηση με το ΥπΑΑΤ, προκειμένου να συζητηθεί το εν λόγω πρόβλημα, το οποίο καταγράφουν σε επιστολή τους 9 Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και το ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδας, ζητώντας να διατηρηθεί το οικολογικό σχήμα, όπως εφαρμόσθηκε το 2023 και το 2024.
«Η εφαρμογή των οικολογικών σχημάτων σε συνδυασμό με την αναδιανεμητική, μείωσαν σημαντικά τις άμεσες ενισχύσεις»
Τι λένε οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί
Η εφαρμογή των οικολογικών σχημάτων σε συνδυασμό με την αναδιανεμητική, μείωσαν σημαντικά τις άμεσες ενισχύσεις, που ελάμβαναν οι παραγωγοί (επαγγελματίες) των εκτατικών – αροτραίων καλλιεργειών. Για τον λόγο αυτό, όπως επισημαίνεται στην επιστολή των Αγροτικών Συνεταιρισμών «είχαμε ζητήσει με βάση την εμπειρία της 1ης χρονιάς εφαρμογής την άμβλυνση αυτών των επιπτώσεων. Με έκπληξη όμως, διαπιστώσαμε ότι στη 2η τροποποίηση του στρατηγικού σχεδίου ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, την κατάργηση του οικολογικού σχήματος Π1.31.1 Β, στο οποίο είχαν προσφύγει κατά το δυνατόν οι παραγωγοί αροτραίων καλλιεργειών λόγω της χρησιμότητάς του και της δυνατότητας εφαρμογής».
Το συγκεκριμένο οικολογικό σχήμα αφορά σε «Ενίσχυση παραγωγών για την καλλιέργεια τοπικών ποικιλιών ετησίων ή/και ειδών και ποικιλιών προσαρμοσμένων στις τοπικές συνθήκες ή/και άγριων συγγενών καλλιεργούμενων ειδών για τροφή ή ζωοτροφές».
Όμως, όπως εξηγούν οι ΑΣ «με την πρόταση στην 2η τροποποίηση του ΣΣ ΚΑΠ τα χειμερινά ψυχανθή, θα είναι επιλέξιμα στη νέα υπο-δράση 31.1- Α και τα αρωματικά / φαρμακευτικά φυτά στη νέα υπο- δράση 31.1-Β. Επομένως, καλλιέργειες χειμερινών ψυχανθών και χειμερινών σιτηρών οι οποίες ήταν επιλέξιμες στην 31.1-Β, ως είχε μέχρι τώρα, πλέον θα μπορούν να ενισχυθούν από την 31.1-Α (εφόσον αντικαθιστούν τις επιλέξιμες αρδευόμενες καλλιέργειες), ενώ τα αρωματικά/φαρμακευτικά φυτά, θα είναι επιλέξιμα στη νέα 31.1- Β».
Οι 139.649 δικαιούχοι καλλιεργητές που καλλιέργησαν 5.453.715 στρέμματα και έλαβαν 97,22 εκατ. ευρώ το 2023, από το 2025 στερούνται αυτή τη δυνατότητα χωρίς να έχει προβλεφθεί άλλη ισοδύναμη εναλλακτική λύση
Ποιοι αγρότες μένουν εκτός
Ως εκ τούτου, οι 139.649 δικαιούχοι καλλιεργητές που καλλιέργησαν 5.453.715 στρέμματα και έλαβαν 97,22 εκατ. ευρώ το 2023, από το 2025 στερούνται αυτή τη δυνατότητα χωρίς να έχει προβλεφθεί άλλη ισοδύναμη εναλλακτική λύση.
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος που δημιουργείται, οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί αναφέρουν:
I. Οι 139.649 δικαιούχοι αγρότες αποτελούν περίπου το 50% των αγροτών αροτραίων καλλιεργειών.
II. Τα 5.453.715 στρέμματα περίπου το 33% του συνόλου των εκτάσεων αροτραίων καλλιεργειών.
III. Τα 97,22 εκατομμύρια ευρώ ενίσχυσης, αποτελούν το 25% των ενισχύσεων των οικολογικών σχημάτων και εξ’ αυτού του λόγου έχουν σημαντική επίπτωση στην αγροτική οικονομία.
«Θεωρούμε πολύ σοβαρή παράλειψη για οποιαδήποτε διαδικασία υπηρεσιακή ή θεσμική που επίσπευσε την εισήγηση για την κατάργηση αυτού του οικολογικού σχήματος, χωρίς καμία διαβούλευση και χωρίς να λάβει την εξαιρετικά μεγάλη επιτυχία και αποδοχή που είχε το συγκεκριμένο οικολογικό σχήμα. Είναι πολύ σοβαρή παράλειψη γιατί η αντικατάσταση που προτείνεται και χρησιμοποιείται ως όδευση στην εν λόγω τροποποίηση, δεν έχει καμία αντιστοίχιση με τα ποιοτικά στοιχεία που αναφέρθηκαν παραπάνω και δημιουργεί ζωτικό θέμα στη βιωσιμότητα των αροτραίων καλλιέργειών. Γιατί είναι τουλάχιστον εμπαιγμός, καθώς η τροποποίηση αναφέρεται μόνο σε καλλιέργειες αντικατάστασης από Μηδική, αραβόσιτο και βαμβάκι και αφορά βάσει των υπολογισμών μας, λιγότερο από 1,5 εκατομμύρια στρέμματα, δηλαδή στο 27% των εκτάσεων που δηλώθηκαν το 2023», σημειώνεται.
Η συγκεκριμένη χρονική στιγμή (φθινόπωρο του 2024 – καλλιεργητική περίοδος σιτηρών 2025) βρίσκει τους παραγωγούς με ήδη αγορασμένο πιστοποιημένο σπόρο στις καλλιέργειες που αναφέρονταν στο οικολογικό σχήμα
Οι αγρότες έμειναν με τους σπόρους στα χέρια
Το συγκεκριμένο οικολογικό σχήμα ήταν από τα λίγα που είχαν πρακτική και καθολική χρήση έχρηζε τεράστιας αποδοχής και εφαρμογής, τόσο το 2023, όσο και το 2024.
Οι ξηροθερμικές συνθήκες που βάλουν τη φετινή καλλιεργητική χρονιά φέρνουν πιο κοντά τους παραγωγούς στην εγκατάσταση ξερικών καλλιεργειών.
Το εν λόγω οικολογικό σχήμα, όπως επισημαίνεται, υποβοηθάει κατά πολύ και την αύξηση της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος, καθώς το πολλαπλασιαστικό υλικό κατά τη χρήση του έπρεπε να είναι πιστοποιημένο.
Η συγκεκριμένη χρονική στιγμή (φθινόπωρο του 2024 – καλλιεργητική περίοδος σιτηρών 2025) βρίσκει τους παραγωγούς με ήδη αγορασμένο πιστοποιημένο σπόρο στις καλλιέργειες που αναφέρονταν στο οικολογικό σχήμα, καθώς βρισκόμαστε στον μήνα σποράς. Εάν δεν υπήρχε η παρατεταμένη ξηρασία η πλειοψηφία αυτών των εκτάσεων θα είχε ήδη σπαρθεί.
Τη χρονική στιγμή που οι Έλληνες αγρότες βιώνουν μία από τις χειρότερες οικονομικές συγκυρίες της τελευταίας 20ετίας είναι αδύνατο μία τέτοια μεταβολή των ενισχύσεων τέτοιου βεληνεκούς να εκλείπει από την αγορά.
Τα οικολογικά σχήματα, που αφορούν αροτραίες καλλιέργειες μετά την εξάλειψη αυτού, είναι μόλις τέσσερα, πράγμα που σημαίνει ότι η αροτραία καλλιέργεια έχει σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή κάποιου οικολογικού σχήματος.
Να σημειωθεί, ότι την επιστολή συνυπογράφουν ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Θεσσαλών Τοματοπαραγωγών (ΘΕΣΤΟ), ο Συνεταιρισμός Αγροτών Θεσσαλίας (ΘΕΣ Γη), ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Λαρισαίων Αγροτών «Η νέα Ένωση», ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Πλατυκάμπου, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Χάλκης «Η Αλληλεγγύη», ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Νίκαιας «Ο Προμηθέας». Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Φαρσάλων «Ο Ενιπέας», ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Βόλου (ΕΒΟΛ), ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση» και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο – Παράρτημα Κεντρικής Ελλάδας.