Αισιόδοξα είναι τα µηνύµατα από την αύξηση της απασχόλησης αλλά και την αύξηση των ενεργών συνταξιούχων σε εργασία και ασφάλιση, δύο κρίσιµοι παράγοντες οι οποίοι -σύµφωνα µε κυβερνητικές πηγές- µπορεί να «σώσουν» την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και να δώσουν νέα παράταση στο ήδη υπάρχον σύστηµα από το 2027 στο 2031.
Απόκλιση 9 ποσοστιαίων µονάδων
Αφορµή αποτέλεσε η έκθεση της Eurostat για τους ενεργούς σε εργασία συνταξιούχους, που δείχνει για το 2023 µία απόκλιση 9 ποσοστιαίων µονάδων, σε σχέση µε τον µέσο όρο των εργαζόµενων συνταξιούχων στα κράτη-µέλη της ΕΕ. Σύµφωνα µε αυτά, το 2023, µόλις το 4,2% των συνταξιούχων στην Ελλάδα δήλωνε ότι εργαζόταν στους έξι µήνες µετά τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ ήταν 13%.
Κυβερνητικοί παράγοντες επισήµαναν ότι µε τη νέα ρύθµιση για τους συνταξιούχους εργαζόµενους και την κατάργηση του πέναλτι της περικοπής σύνταξης κατά 30% στις συντάξεις όσων εργάζονται η απόσταση έχει «κλείσει». Ο νέος χρόνος θα βρει 210.000 συνταξιούχους να εργάζονται, από 47.000 που χρησιµοποίησε ως «δείκτη» η Eurostat για το 2023. Μάλιστα, το 1,7% των Ελλήνων συνταξιούχων συνέχισε το 2023 την εργασία του χωρίς αλλαγές, ενώ για το 2,5% συνοδεύτηκε από αλλαγές, όπως µικρότερο ωράριο ή άλλη εργασία από αυτή που έκαναν, όταν βγήκαν στη σύνταξη. Στην ΕΕ, το µεγαλύτερο ποσοστό (36,3%) των συνταξιούχων εργαζόταν για λόγους ευ χαρίστησης και ακολουθούσαν (28,6%) όσοι δήλωσαν ότι ήταν οικονοµικά αναγκαίο.
Οι αλλαγές στα όρια ηλικίας θα είναι αυτόµατες, καθώς µε σχετική διάταξη που έχει ψηφιστεί από το 2010 µε τον ασφαλιστικό νόµο 3863 η ηλικία συνταξιοδότησης θα αυξάνεται, εφόσον αυξάνεται και το προσδόκιµο ζωή µετά το 65ο έτος. Μέχρι σήµερα δεν χρειάστηκε να γίνει καµία αλλαγή, αφενός γιατί τα όρια ηλικίας πήγαν στα 62 και 67 έτη (από 60 και 65 προηγουµένως) και αφετέρου διότι µε την πανδηµία το προσδόκιµο ζωής δεν αυξήθηκε, οπότε και πάλι δεν έγινε καµία περαιτέρω προσαρµογή των ορίων ηλικίας.
Κύμα φυγής στη σύνταξη
Η ανησυχία πάντως όσων εργαζοµένων έχουν ώριµα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώµατα είναι έκδηλη σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση και ήδη καταγράφεται κύµα φυγής στη σύνταξη. Τα τελευταία στοιχεία του ΕΦΚΑ δείχνουν ότι τον Ιούλιο είχαν υποβληθεί 18.216 νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης και στο 7µηνο (Ιανουάριος-Ιούλιος 2024) είχαν φτάσει τις 117.650.
Η πορεία των αιτήσεων µέχρι τώρα ακολουθεί αυξητικό ρυθµό και η εκτίµηση-πρόβλεψη που προκύπτει από τις 117.650 αιτήσεις του 7µήνου είναι ότι έως το τέλος του 2024 θα ξεπεράσουν τις 200.000. Το αντίστοιχο 7µηνο του 2023 είχαν υποβληθεί 111.264 αιτήσεις, εκ των οποίων 16.413 αιτήσεις τον Ιούλιο, ενώ για όλο το 2023 είχαν υποβληθεί 190.368 αιτήσεις για απονοµή συντάξεων λόγω γήρατος, αναπηρίας και λόγω θανάτου.
Τι θα δείξει ο αλγόριθμος
Τονίζεται ότι µέσα στο 2026 οι ηλικίες εξόδου στη σύνταξη θα αξιολογηθούν εκ νέου και αν ο «αλγόριθµος» που συνδέει το προσδόκιµο ζωής µετά τα 65 έτη µε τα όρια ηλικίας δείξει ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές, τότε από το 2027 οι ηλικίες συνταξιοδότησης θα αλλάξουν. Με βάση τα ισχύοντα σήµερα και έως το 2026, οι ασφαλισµένοι µπορούν να πάρουν σύνταξη στα 62 έτη ηλικίας µε 40 χρόνια ασφάλισης ή στα 67 µε τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης.