Πρόκειται για επικίνδυνα βακτήρια και φυτοπλάσµατα, που προκαλούν πανικό στους παραγωγούς, όπου έχουν εµφανιστεί, καθώς ευθύνονται για νεκρωτικές ασθένειες στις δενδρώδεις καλλιέργειες. Κάποια από αυτά µάλιστα έχουν ήδη εντοπιστεί και στην Ελλάδα, όπως η ασθένεια της αµυγδαλιάς, µε το πλέον πρόσφατο κρούσµα, πριν από λίγες ηµέρες στην Εύβοια, ενώ άλλα δεν έχουν ακόµη παρουσία, πλην όµως απειλούν να περάσουν τα σύνορα και να πλήξουν κτήµατα, αν δεν υπάρξει η δέουσα προσοχή, όπως τονίστηκε σε ενηµερωτική εκδήλωση του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, στην 88η ∆ΕΘ. «Είναι ασθένειες που πλήττουν διάφορα όργανα των φυτών, όπως τα φύλλα, τα άνθη, τους καρπούς, το αγγειακό τους σύστηµα, µε συνέπεια να προκύπτουν υγρές σήψεις, νεκρώσεις, διογκώσεις και καρκίνοι, που έχουν σηµαντικό οικονοµικό αντίκτυπο» εξήγησε η ∆ρ. Μαρία Χολέβα, γεωπόνος – βακτηριολογός στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ), προσθέτοντας πως τα τελευταία δέκα χρόνια, µέσα από σειρά εξετάσεων, έχουν εντοπιστεί στην Ελλάδα επτά νέες ασθένειες.
Ξεφυλλίστε και κατεβάστε σε υψηλή ανάλυση το φύλλο 984 της Agrenda
Ο αριθµός των εξεταζόµενων δειγµάτων, µάλιστα, χρόνο µε το χρόνο αυξάνει, φτάνοντας µέχρι και τα 4.500, σε κάποια προγράµµατα του Ινστιτούτου, ενώ τα αποτελέσµατα δείχνουν ότι το τείχος προστασίας είναι ενεργό, καθώς πολλά παθογόνα, όπως ο Xylella, ευτυχώς δεν έχουν ακόµη παρουσία στη χώρα και αντίστοιχα για τα βακτήρια που έχουν διαγνωστεί ήδη λαµβάνονται µέτρα για την εξάλειψή τους.
Ενθαρρυντική είναι η εικόνα και στα παθογόνα µη καραντίνας, µολονότι υπάρχουν και θετικά δείγµατα, όπως έγινε σε πολλαπλασιαστικό υλικό αχλαδιάς, όπου βρέθηκε πρόσφατα το φυτόπλασµα Pyri, που ευθύνεται για την ασθένεια «παρακµή της αχλαδιάς».
Ως προς το µεγάλο κεφάλαιο των φυτοϋγειονοµικών ελέγχων µέσα στη δεκαετία 2014 – 24 ο αριθµός των δειγµάτων που έχουν εξεταστεί έχει αυξηθεί δραµατικά. «Αυτό συµβαίνει γιατί τα τελευταία χρόνια έχουν εντατικοποιηθεί πολύ οι έλεγχοι για το βακτήριο καραντίνας Xylella. Σε επίπεδο 10ετίας έχουν εξεταστεί πάνω από 16.000 σύνθετα δείγµατα από 138 γένη», ανέφερε η κ. Χολέβα, χαρακτηρίζοντας το βακτήριο ως εξαιρετικά επικίνδυνο και όπου έχει εµφανιστεί προκαλεί τεράστια οικονοµική ζηµία.
Για την ασθένεια του «κίτρινου δράκου», που προκαλεί πρασίνισµα, χλώρωση και κατάρρευση των εσπεριδοειδών, η κ. Χολέβα ανέφερε πως δεν έχει έρθει ακόµη στην Ευρώπη, αλλά έσπευσε να τονίσει πως αποτελεί τον επόµενο µεγάλο πονοκέφαλο που θα µας απασχολήσει, διότι όπου έχει εµφανιστεί στα εσπεριδοειδή προκαλεί καταστροφή που είναι µεγαλύτερη και από το βακτήριο Xylella.
Ως προς το βακτήριο PSA, για το οποίο µέχρι πριν λίγα χρόνια γινόταν λόγος για πανδηµία στην Ευρώπη, η βακτηριολόγος του Μπενάκειου είπε ότι βρέθηκε στην Ελλάδα το Μάρτιο του 2014 σε δείγµα από την περιοχή της Πέλλας, όπου και παραµένει. «Τα συµπτώµατα ξεκινούν από τα φύλλα, πλήττουν όµως τον κορµό ολόκληρο κι έχουµε συνολικά µια κατάρρευση της καλλιέργειας, µε την προσβολή σύµφωνα µε τους παραγωγούς να φτάνει έως και το 80%», ανέφερε η ίδια.
Σε επαγρύπνηση για Xylella
«Στην Ελλάδα δεν έχει εντοπιστεί ακόµη το βακτήριο Xylella, αποτελεί όµως βασική απειλή και υπάρχει πολύ µεγάλος κίνδυνος να εισέλθει µε φυτά προς φύτευση ή µε έντοµα φορείς, ενώ κι οι κλιµατικές συνθήκες είναι ευνοϊκές», τόνισε η επιστήµονας και ζήτησε αυξηµένη προσοχή και επαγρύπνηση. ∆ιευκρίνισε δε, ότι η ασθένεια απειλεί την ελιά, το αµπέλι, τα εσπεριδοειδή και τα πυρηνόκαρπα, αρχικά µε νεκρώσεις στα φύλλα και στο τέλος σε πλήρη νέκρωση των φυτών.
Πονοκέφαλος μουχρίτσα, κόκκινο ρύζι και μοσχοκύπερη για ορυζοκαλλιεργητές
Σε σχέση µε την ασθένεια της αµυγδαλιάς η πρώτη διαπίστωση έγινε το 2021 σε δείγµα από τις Σέρρες, έκτοτε εντοπίστηκε και σε άλλα σηµεία της χώρας, µε πλέον πρόσφατο στη βόρεια Εύβοια πριν δέκα ηµέρες. Στην περίπτωσή της, τα συµπτώµατα ξεκινάνε µε κηλίδες στα φύλλα και ακολουθεί κατάρρευση και των βλαστών και κυρίως των καρπών, οι οποίοι έχουν κηλίδες και παραµένουν µουµιοποιηµένοι στα κλαδιά, είτε πέφτουν στο έδαφος, ενώ τα µέσα καταπολέµησης είναι κυρίως προληπτικά.
Στα ζιζανιολογικά προβλήµατα που απασχολούν την καλλιέργεια του ρυζιού και στις ενέργειες που καταβάλλονται για την καταπολέµησή τους, αναφέρθηκε από την πλευρά του ο γεωπόνος και ζιζανιολόγος του ΜΦΙ, ∆ηµοσθένης Χάχαλης. «Τρία είναι τα ζιζάνια που κυρίως µας απασχολούν. Είναι η µουχρίτσα, το κόκκινο ρύζι και η µοσχοκύπερη» σηµείωσε ο οµιλητής και χαρακτήρισε ως ένα από τα σηµαντικότερα ζητήµατα που έχει να αντιµετωπίσει η καλλιέργεια, την πολλαπλή ανθεκτικότητα των ζιζανίων.
Στο πλαίσιο αυτό κατά τον οµιλητή, το Μπενάκειο σε συνεργασία µε τον ΕΛΓΟ ∆ήµητρα είναι σε εξέλιξη ένα project που ξεδιπλώνεται σε τρία επίπεδα. Στο πρώτο στόχος είναι να γίνει γαιοχωρική αποτύπωση σε επίπεδο αγρού και σε επίπεδο ζώνης καλλιέργειας, προκειµένου να διαπιστωθούν ποια είναι τα προβλήµατά και πού βρίσκονται. Στο δεύτερο να χρησιµοποιηθούν µοντέρνα εργαλεία γεωργίας ακριβείας, ώστε είτε επίγεια, είτε µε drones, να καταγραφούν και αποτυπωθούν αυτά τα προβλήµατα και στο τρίτο επίπεδο να φτιαχτούν µοντέλα µηχανικής µάθησης που να µπορούν να αναγνωρίζουν τα ζιζάνια σε επίπεδο χωραφιού ή και σε µεγαλύτερο επίπεδο. «Με την αξιοποίηση όλων αυτών θέλουµε να πετύχουµε την αποτελεσµατικότητα στη διαχείριση των ζιζανίων και την ορθολογική χρήση των ζιζανιοκτόνων, για να µπορέσουµε να υπηρετήσουµε τους τρεις βασικούς άξονες: πράσινη µετάβαση, έξυπνη γεωργία, µακροπρόθεσµη βιωσιµότητα καλλιέργειας και πρωτογενούς παραγωγής στη χώρα µας», τόνισε.