Κάπου στα βάθη της σκοτσέζικης υπαίθρου, ανάμεσα σε ομίχλες και επιβλητικά βουνά, βρίσκεται το Λοχ Νες, μια λίμνη που έχει γίνει θρύλος… Εδώ και αιώνες, η λίμνη δεν φιλοξενεί μόνο γαλήνια νερά και υπέροχα τοπία, αλλά και έναν από τους πιο διάσημους «κατοίκους» του πλανήτη: το θρυλικό Τέρας του Λοχ Νες, γνωστό και ως Νέσι – ή μήπως όχι;
Η πρώτη αναφορά για το «τέρας» χάνεται στον 6ο αιώνα, όταν ο Άγιος Κολούμπα υποτίθεται ότι αντιμετώπισε ένα «θαλάσσιο κτήνος» στον ποταμό Νες. Είπε μια προσευχή, και το τέρας υποχώρησε. Η ιστορία αυτή έμεινε ζωντανή στην τοπική παράδοση, αλλά ήταν το 1933 που η παγκόσμια προσοχή στράφηκε στη λίμνη.
Μια είδηση στις εφημερίδες για ένα παράξενο πλάσμα που εμφανίστηκε στη λίμνη έδωσε το έναυσμα για την «έκρηξη» της δημοτικότητας του μύθου. Το 1934, η περίφημη «φωτογραφία του χειρουργού», με έναν μακρύ λαιμό να ξεπροβάλλει από το νερό, έγινε σύμβολο του μυστηρίου, μέχρι που αποδείχθηκε φάρσα δεκαετίες αργότερα.
ΜΗΠΩΣ ΤΑ ΣΤΑΣΙΜΑ ΚΥΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ;
Ένα νέο φυσικό φαινόμενο θα μπορούσε να ρίξει φως στο μυστήριο των θεάσεων του θρυλικού τέρατος του Λοχ Νες, υποστηρίζει ο Άλαν ΜακΚένα, ιδρυτής του Ιδρύματος Loch Ness Exploration (LNE). Σύμφωνα με τον ΜακΚένα, τα λεγόμενα «στάσιμα κύματα» ενδέχεται να βρίσκονται πίσω από τις φημολογούμενες εμφανίσεις του μυθικού πλάσματος.
Τι είναι τα στάσιμα κύματα;
Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται όταν τα απόνερα ενός σκάφους, με την ίδια συχνότητα και πλάτος, κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις στην επιφάνεια της λίμνης. Όταν αυτά συναντώνται, δημιουργούν ένα σταθερό κύμα, οι κορυφές του οποίου μπορεί να μοιάζουν με καμπούρες που υψώνονται πάνω από τα ήρεμα νερά.
Ο ΜακΚένα μάλιστα κατέγραψε πλάνα όπου φαίνεται το φαινόμενο να συμβαίνει στο σημείο όπου ένας ποταμός εκβάλλει στη λίμνη, κοντά στη νότια ακτή της, στο Fort Augustus. Ωστόσο, η τεκμηρίωση στάσιμων κυμάτων στην ανοιχτή θάλασσα παραμένει πρόκληση. «Τα κύματα και τα απόνερα πρέπει να είναι απόλυτα όμοια. Το μέγεθος του σκάφους, η ταχύτητα και η κατεύθυνση του ταξιδιού παίζουν καθοριστικό ρόλο», εξηγεί ο ερευνητής.
Η λίμνη Λοχ Νες, με μήκος 23 μίλια, βάθος 750 πόδια και τα κρύα, σκοτεινά νερά της, είναι το ιδανικό μέρος για να κρυφτεί ένα ντροπαλό πλάσμα. Όπως λέει ο ΜακΚένα, «θα μπορούσατε να κολυμπάτε δίπλα σε ένα υποβρύχιο στα 200 πόδια κάτω από την επιφάνεια και να μην το αντιληφθείτε καν λόγω του σκοταδιού».
Παρά τις εξηγήσεις που δίνει το φαινόμενο των στάσιμων κυμάτων, ο ΜακΚένα κρατά ανοιχτό μυαλό. Αναγνωρίζει ότι, αν υπάρχουν άγνωστα ζώα στη λίμνη, σίγουρα δεν ακολουθούν τους «κανόνες».
Από πλησιόσαυρους σε… χέλια
Ο ΜακΚένα παραδέχεται ότι μεγάλωσε πιστεύοντας στη θεωρία των πλησιόσαυρων, αλλά πλέον τη θεωρεί απίθανη. «Συγγνώμη παιδιά», λέει, καθώς αναφέρει άλλες πιθανές εξηγήσεις, όπως γιγάντια χέλια, φώκιες, καρχαρίες της Γροιλανδίας ή ακόμα και μεγάλα γατόψαρα.
Αυτό που κρατά ζωντανό το μυστήριο, ωστόσο, είναι ότι κανείς δεν έχει τη μία και μοναδική απάντηση. «Η αβεβαιότητα είναι που κάνει το Λοχ Νες τόσο μαγευτικό», εξηγεί.
Το LNE είναι μια ανεξάρτητη εθελοντική ομάδα που ερευνά όχι μόνο τη Νέσι, αλλά και τη φυσική ιστορία και οικολογία της λίμνης. Ο ΜακΚένα καλεί όσους ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στην εξερεύνηση: «Το Λοχ Νες είναι κάτι πολύ περισσότερο από το μύθο της Νέσι».
Ο θρύλος του τέρατος του Λοχ Νες μπορεί να μην έχει αποδειχθεί επιστημονικά, αλλά συνεχίζει να γοητεύει και να προκαλεί τη φαντασία των ανθρώπων, διατηρώντας ζωντανή τη μαγεία του αγνώστου.