Μία επικείμενη «δημοσιονομική βόμβα» ύψους 2,5 δισ. ευρώ ενδέχεται να ενεργοποιηθεί τις επόμενες ημέρες, και η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει τρόπους να τη διαχειριστεί. Η εξέλιξη αφορά την αναμενόμενη απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου για τις περικοπές συντάξεων και δώρων την περίοδο 2015 – 2016. Η απόφαση αναμένεται άμεσα, κλείνοντας έναν πολύχρονο δικαστικό αγώνα που έχει απασχολήσει έντονα τη νομική κοινότητα, την κυβέρνηση και το κοινωνικό σύνολο.
Η έκβαση της υπόθεσης προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς θα σημάνει το τέλος των δικαστικών διενέξεων που ξεκίνησαν με την επιβολή μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής.
Σε περίπτωση δικαίωσης των συνταξιούχων, η κυβέρνηση θα κληθεί να αποφασίσει αν θα ικανοποιήσει μόνο όσους έχουν καταθέσει αγωγές ή αν θα αποκαταστήσει οικονομικά όλους τους συνταξιούχους. Στη δεύτερη περίπτωση, θα απαιτηθεί καταβολή ποσού που υπερβαίνει τα 2,5 δισ. ευρώ, επιβαρύνοντας σοβαρά τον προϋπολογισμό και ενδεχομένως επηρεάζοντας τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας. Ένα από τα πιθανά σενάρια είναι η καταβολή του ποσού σε δόσεις, για να μετριαστεί η άμεση δημοσιονομική πίεση.
Η απόφαση αφορά περίπου 350.000 – 400.000 συνταξιούχους που έχουν προσφύγει δικαστικά, διεκδικώντας την αποκατάσταση της 13ης και 14ης σύνταξης, καθώς και την επιστροφή των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις για το διάστημα Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016, με κόστος αποζημίωσης περίπου 700 εκατ. ευρώ. Αν, ωστόσο, η απόφαση εφαρμοστεί καθολικά, το κόστος εκτινάσσεται στα 2,5 δισ. ευρώ, κάτι που θα θέσει υπό πίεση τους δημοσιονομικούς στόχους.
Η υπόθεση έφτασε στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο εξαιτίας των αντιφατικών αποφάσεων του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σχετικά με τις περικοπές για το συγκεκριμένο 11μηνο.
Ο Άρειος Πάγος είχε κρίνει συνταγματικές τις περικοπές, θεωρώντας τες απαραίτητες για τη σταθερότητα της χώρας, ενώ το ΣτΕ είχε αποφανθεί ότι παραβιάζουν το Σύνταγμα λόγω ανεπαρκούς αιτιολόγησης. Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, με τη συμμετοχή δικαστών από τα ανώτατα δικαστήρια, αναμένεται να δώσει την τελική λύση, βάζοντας τέλος στον πολύχρονο δικαστικό αγώνα.
Οι συνταξιούχοι ελπίζουν ότι η απόφαση θα αποσυμφορήσει τα δικαστήρια από εκκρεμείς υποθέσεις και ότι η κυβέρνηση θα λάβει μια πολιτική απόφαση που θα τους δικαιώσει. Η κυβέρνηση, αν και πιέζεται από τις προσφυγές, εξετάζει διάφορες επιλογές, όπως η σταδιακή καταβολή των αναδρομικών, για να περιοριστεί η δημοσιονομική επιβάρυνση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, για το ίδιο 11μηνο, οι περικοπές των κύριων συντάξεων επιστράφηκαν εν μέρει τον Οκτώβριο του 2020, χωρίς ωστόσο να αποδοθούν τα δώρα, κάτι που προκάλεσε νέες προσφυγές. Σήμερα, η κρίσιμη απόφαση για τις επικουρικές συντάξεις και τα δώρα αναμένεται από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.
Οι απαιτήσεις συνολικά ανέρχονται σε 723 εκατ. ευρώ για αναδρομικά στις επικουρικές συντάξεις και 1,875 δισ. ευρώ για τα δώρα στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Οι συνταξιούχοι ελπίζουν ότι η απόφαση θα αποκαταστήσει την αδικία και θα θέσει τα θεμέλια για μια πιο δίκαιη αντιμετώπιση της κατάστασής τους.