Τέλος στις πωλήσεις και στις ενοικιάσεις ακινήτων εάν αυτά δεν διαθέτουν την ελάχιστη ενεργειακή πιστοποίηση βάζει η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για την Ελλάδα; Σημαίνει πως πάνω από ένα εκατομμύριο κτίρια (το 30% δηλαδή του κτιριακού δυναμικού) που κατατάσσονται στις δυο χαμηλότερες ενεργειακές βαθμίδες (σ.σ.: η κατώτατη βαθμίδα είναι η G) θα πρέπει να έχουν αναβαθμιστεί στη βαθμίδα (Ε) μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2032.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί πως μέχρι στιγμής η χώρα μας δεν έχει εξειδικεύσει την πλήρη εφαρμογή των μέτρων.
Η Ε.Ε. προχώρησε σε οδηγία σύμφωνα με την οποία υπάρχει υποχρέωση στα νέα κτίρια η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών ή ηλιοθερμικών συστημάτων.
Σύμφωνα με τα ΝΕΑ που κυκλοφορούν σήμερα και έχουν οδηγό με 20 ερωτήσεις και απαντήσεις, για τα κτίρια που θα ανεγερθούν μετά το 2030, θα πρέπει να είναι κτίρια μηδενικών εκπομπών, όπου είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό. Το 100% της συνολικής ετήσιας χρήσης πρωτογενούς ενέργειας θα πρέπει να καλύπτεται από ανανεώσιμη ενέργεια που παράγεται επιτόπου, κοντά ή από κοινότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενέργεια από αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ή ενέργεια από πηγές απαλλαγμένες από εκπομπές άνθρακα.
Παράλληλα, σύμφωνα με την οδηγία της ΕΕ όλα κτίρια πρέπει να έχουν υποχρεωτική αναβάθμιση συμπεριλαμβανομένων και των δημόσιων κτιρίων, νέες και παλαιές πολυκατοικίες και άλλες κατοικίες. Εάν κάποιος ιδιοκτήτης δεν προβεί σε ενεργειακή αναβάθμιση, δεν θα μπορεί ούτε να πουλήσει, ούτε να νοικιάσει το ακίνητο που διαθέτει.
Τα χρονικά περιθώρια είναι διαφορετικά, καθώς η Ευρωπαϊκή Οδηγία ξεκινά να ισχύει από το 2026 και η προθεσμία θα πάει μέχρι το τέλος του 2032. Με βάση τα όσα έχουν γίνει γνωστά, από το 2028 όλα τα καινούργια κτίρια θα πρέπει να έχουν μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η αντίστοιχη προθεσμία για κτίρια που στεγάζουν, χρησιμοποιούνται, ή ανήκουν σε δημόσιες αρχές θεσπίζεται για το 2026. Ολα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι εξοπλισμένα με τεχνολογίες συλλογής ηλιακής ενέργειας έως το 2028, εφόσον αυτό είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, ενώ τα κτίρια κατοικιών που υποβάλλονται σε μεγάλης κλίμακας ανακαίνιση θα έχουν προθεσμία έως το 2032.
Όπως έγραψε η Γραμματή Μπακλατσή, τοπογράφος, πολεοδόμος, μηχανικός στην εφημερίδα Ταχυδρόμος της Μαγνησίας:
Την υποχρέωση ανακαίνιση για ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλιώς δεν θα μπορεί κάποιος ούτε να πουλήσει, ούτε να νοικιάσει το ακίνητο που διαθέτει, εάν δεν διαθέτει την ελάχιστη πιστοποίηση.
Συγκεκριμένα με πρόσφατη οδηγία της η ΕΕ ενέκρινε μέτρα για την αύξηση του ρυθμού των ανακαινίσεων με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Η «ενεργειακή» οδηγία έχει ως στόχο, να αυξηθεί το ποσοστό ανακαίνισης των παλιών και ενεργειακά μη αποδοτικών κτιρίων, καθώς και να παρέχονται καλύτερες πληροφορίες όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων π.χ. όταν γίνεται μεταβίβαση ή ενοικίαση ενός ακινήτου.
Τι θεσπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Σύμφωνα με την αναθεωρημένη ΟΕΑΚ, οι αυτόνομοι λέβητες που τροφοδοτούνται με ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) δεν θα είναι επιλέξιμοι για δημόσια στήριξη από το 2025, ενώ θα επιδοτούνται οι αντλίες θερμότητας.
Ειδική απαίτηση για όλα τα νέα κτίρια να είναι «έτοιμα για ηλιακή ενέργεια», πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να είναι σε θέση να φιλοξενήσουν φωτοβολταϊκές ή ηλιοθερμικές εγκαταστάσεις στέγης σε μεταγενέστερο στάδιο χωρίς δαπανηρές διαρθρωτικές παρεμβάσεις.
Επιπλέον, σε κτίρια μηδενικών εκπομπών (δηλαδή σε όλα τα νέα κτίρια από το 2030), όπου είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, το 100% της συνολικής ετήσιας χρήσης πρωτογενούς ενέργειας θα πρέπει να καλύπτεται από ανανεώσιμη ενέργεια που παράγεται επιτόπου, κοντά ή από κοινότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενέργεια από αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ή ενέργεια από πηγές απαλλαγμένες από ανθρακούχες εκπομπές.
Σε ποια κτίρια είναι υποχρεωτική η αναβάθμιση;
Η οδηγία της Ε.Ε. για υποχρεωτική ενεργειακή αναβάθμιση αφορά όλα τα κτίρια, δηλαδή τα δημόσια κτίρια, τις νέες οικοδομές, τις παλαιότερες πολυκατοικίες και άλλες κατοικίες. Όλες θα πρέπει να αναβαθμιστούν ενεργειακά, αλλιώς δεν θα μπορεί κάποιος ούτε να πουλήσει, ούτε να νοικιάσει το ακίνητο που διαθέτει, εάν δεν διαθέτει την ελάχιστη πιστοποίηση. Ωστόσο, τα χρονικά περιθώρια είναι διαφορετικά, καθώς η οδηγία αυτή θα ξεκινά να ισχύει από το 2026 και η προθεσμία θα πάει μέχρι το τέλος του 2032.
Τι ακριβώς αναφέρει η οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα κτίρια;
Η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρει το εξής χρονοδιάγραμμα και προϋποθέσεις:
Από το 2028 όλα τα καινούρια κτίρια θα πρέπει να έχουν μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η αντίστοιχη προθεσμία για κτίρια που στεγάζουν, χρησιμοποιούνται, ή ανήκουν σε δημόσιες αρχές θεσπίζεται για το 2026. Όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι εξοπλισμένα με τεχνολογίες συλλογής ηλιακής ενέργειας έως το 2028, εφόσον αυτό είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, ενώ τα κτίρια κατοικιών που υποβάλλονται σε μεγάλης κλίμακας ανακαίνιση θα έχουν προθεσμία έως το 2032.
Ποιο στόχο θα πρέπει να «πιάσουν» τα κτίρια για την βελτίωση της ενεργειακής κατάταξης τους και στην Ελλάδα;
Στην κλίμακα (για τα Ελληνικά Δεδομένα) ενεργειακής απόδοσης από το Α έως το Η, τα κτίρια κατοικιών θα πρέπει να επιτύχουν την κατάταξή τους, τουλάχιστον, στην κατηγορία Ε έως το 2030 και στην Δ έως το 2033. Τα μη οικιστικά και τα δημόσια κτίρια θα πρέπει να ανήκουν στις σχετικές κατηγορίες έως το 2027 και το 2030 αντίστοιχα. Η αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης (η οποία μπορεί να λάβει τη μορφή μονωτικών εργασιών ή βελτίωσης του συστήματος θέρμανσης) θα πραγματοποιείται όταν ένα κτίριο πωλείται ή υποβάλλεται σε σημαντική ανακαίνιση ή, εάν ενοικιάζεται, όταν υπογράφεται νέο συμβόλαιο μίσθωσης.
Πως αλλάζουν τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ);
Τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ) αποτελούν βασικό εργαλείο για την αξιολόγηση της απόδοσης των κτιρίων μας. Η αναθεώρηση περιλαμβάνει μέτρα για να καταστούν τα ΠΕΑ σαφέστερα, πιο αξιόπιστα και ορατά, και να βασιστούν σε ένα κοινό υπόδειγμα και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ με μια σειρά δεικτών για την ενέργεια και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και εθελοντικούς δείκτες για τα σημεία φόρτισης ή την παρουσία σταθερών ελέγχων για την ποιότητα του αέρα εσωτερικών χώρων. Αυτό θα ωφελήσει τους ιδιοκτήτες, τους αγοραστές και τους ενοικιαστές κτιρίων, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τις δημόσιες αρχές.
Στο πλαίσιο της αναθεωρημένης EPC, θα υπάρχει κοινή κλίμακα A-G. Η βαθμολογία «Α» θα αντιστοιχεί σε κτίρια μηδενικών εκπομπών, ενώ η βαθμολογία «G» αντιστοιχεί στα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις σε κάθε χώρα, ενώ τα υπόλοιπα κτίρια στη χώρα κατανέμονται μεταξύ των κατηγοριών. Αυτό θα επιτρέψει ένα σαφέστερο και απλούστερο σύστημα ταξινόμησης των κτιρίων, διευκολύνοντας την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, ενώ παράλληλα θα είναι ευέλικτο και προσαρμόσιμο στα εθνικά χαρακτηριστικά του κτιριακού αποθέματος.
Τα ΠΕΑ θα πρέπει να εκδίδονται και να επιδεικνύονται σε περισσότερα σημεία ενεργοποίησης από ό, τι σήμερα, μεταξύ άλλων σε περίπτωση ανακαινίσεων μεγάλης κλίμακας και ανανέωσης σύμβασης μίσθωσης, ώστε να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των ιδιοκτητών και των ενοικιαστών κτιρίων.
Ποιες είναι οι βαθμίδες Ενεργειακής Κλάσης ενός σπιτιού και πως συνδέονται με το Ενεργειακό Πιστοποιητικό;
Η κατάταξη του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας σε ενεργειακή κλάση γίνεται με τη χρήση σχετικών τιμών κατανάλωσης ενέργειας.
Οι 9 κατηγορίες ενεργειακής κατάταξης (Α+, Α, Β+, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η) καθορίζονται από ένα εύρος τιμών βάσει της υπολογιζόμενης συνολικής κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας του κτιρίου σε σύγκριση με το κτίριο αναφοράς. Ως «κτίριο αναφοράς» χρησιμοποιείται το υπό θεώρηση κτίριο, αλλά με συγκεκριμένες προδιαγραφές και ιδεατά τεχνικά χαρακτηριστικά, όπως μόνωση του κτιρίου, η κατανάλωση ενέργειας, ο τρόπος θέρμανσης ή ψύξης, η χρήση ηλιακής ενέργειας ή άλλων ανανεώσιμων πηγών κ.λπ.
Οι καλύτερες ως προς το ενεργειακό πιστοποιητικό βαθμίδες είναι οι Α+, Α, Β+, Β.
Όλες αυτές οι βαθμίδες είναι για κτίρια κατασκευασμένα εξαρχής με τον νέο κώδικα ΚΕΝΑΚ (Κατασκευές 2012 και 2013 και μετά)και πολύ σπάνια μπορούν κάποια παλαιοτέρα κτίρια να ενταχτούν σε αυτές τις κατηγορίες. Οι κατασκευές αυτές έχουν κατασκευαστεί με σύγχρονες προδιαγραφές και έχουν καλή θερμομόνωση, ενεργειακά τζάμια και σύγχρονα συστήματα θέρμανσης αλλά και παράγωγης ζεστού νερού.
Οι επόμενες βαθμίδες στο ενεργειακό πιστοποιητικό είναι οι Γ, Δ, Ε που συνήθως αφορούν σπίτια που έχουν κατασκευαστεί με τον κανονισμό θερμομόνωσης δηλαδή μετά το 1979.
Οι τελευταίες βαθμίδες στο ενεργειακό πιστοποιητικό είναι οι κατηγορίες Ζ και Η που αφορούν παλαιές κατασκευές και είναι το μεγαλύτερο ποσοστό των κτιρίων. Κτίρια σε αυτές τις βαθμίδες χρήζουν κάποιων παρεμβάσεων που μπορούν να προσφέρουν εξοικονόμηση ενέργειας και χαμηλότερου κόστους λειτουργίας.
Τι ισχύει σήμερα με το Ενεργειακό Πιστοποιητικό (Π.Ε.Α.) για την ενοικίαση κτίσματος;
α) Για κάθε νέα μίσθωση κτιρίου ή κτιριακής μονάδας, πρέπει να ενημερώνεται ο ενοικιαστής για την ενεργειακή απόδοση και κατάταξη του μισθίου (παραλαμβάνοντας αντίγραφο του Π.Ε.Α.) πριν τη σύνταξη του συμφωνητικού.
β) Η υποχρέωση έκδοσης Π.Ε.Α. και ενημέρωσης του ενοικιαστή ισχύει τόσο για τις μακροχρόνιες μισθώσεις όσο και για τις υπεκμισθώσεις και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
γ) Τα στοιχεία του Π.Ε.Α. κατά τη μίσθωση (μακροχρόνια, βραχυχρόνια, υπεκμίσθωση) καταχωρούνται στην αντίστοιχη διαδικτυακή εφαρμογή της ΑΑΔΕ.
