Αύξηση της εθνικής παραγωγής ελαιολάδου επιβεβαιώνουν οι δεύτερες εκτιμήσεις για την ελαιοκομική περίοδο 2024/2025, αν και το επόμενο χρονικό διάστημα χαρακτηρίζεται κρίσιμο, καθώς οι καιρικές συνθήκες παραμένουν απρόβλεπτες. Οι πιο αισιόδοξοι, πάντως, εκτιμούν ότι φέτος θα σπάσει το ψυχολογικό φράγμα των 250.000 τόνων. Η αυλαία της συγκομιδής ανοίγει αύριο στη Λακωνία, όπου στους Αγίους Αποστόλους εκτιμούν ότι η τιμή του ελαιολάδου θα διαμορφωθεί άνω των 8 ευρώ.
Ήδη, πάντως, τα πρώτα δίχτυα έχουν απλωθεί σε πολλούς ελαιώνες, για τη συλλογή της επιτραπέζιας ελιάς, η τιμή της οποίας δεν ικανοποιεί τους περισσότερους παραγωγούς. Μάλιστα, μεγάλο ποσοστό πρόκειται να καταλήξει στα ελαιοτριβεία, καθώς ο καρπός έχει επηρεαστεί σε πολλές περιοχές από την ξηρασία.
Θετικοί οι οιωνοί στην Κρήτη για το ελαιόλαδο
Θετικά είναι τα μηνύματα που καταφθάνουν από τις ΔΑΟΚ της Κρήτης. Στον Νομό Ηρακλείου, η παραγωγή φέτος αναμένεται να φτάσει τους 38.000 τόνους, όταν πέρυσι ανήλθε σε 14.000, λόγω της έντονης ακαρπίας. Μικρή άνοδος αναμένεται στην ΠΕ Χανίων. «Η φετινή παραγωγή στα Χανιά εκτιμάται ότι θα φτάσει τους 18.000 με 19.000 τόνους. Την περσινή χρονιά, οι ποσότητες ανήλθαν σε 17.000 τόνους», υπογραμμίζει η διευθύντρια της ΔΑΟΚ Χανίων, Μαρία Μυλωνάκη.
Στο Ρέθυμνο, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η φετινή παραγωγή θα φτάσει έως τους 10.500 τόνους. «Σαφώς, σε σύγκριση με πέρυσι, οι ποσότητες είναι αυξημένες, καθώς εκτιμάται ότι θα φτάσουν στους 10.000-10.500 τόνους. Λόγω της ακαρπίας πέρυσι η ελαιοπαραγωγή έφτασε τους 5.500 τόνους», δηλώνει στην «ΥΧ» η Ειρήνη Βυτινιώτου – Καλογεράκη, διευθύντρια της ΔΑΟΚ Ρεθύμνου.
Σημαντική αύξηση αναμένεται στη Λέσβο
Η εικόνα της ελαιοκομικής περιόδου 2024/2025 για το νησί της Λέσβου είναι εμφανώς καλύτερη από την περσινή. «Οι εκτιμήσεις μας για τη φετινή παραγωγή είναι πάνω από 10.000 τόνους, όταν πέρυσι ήταν στους 2.000 με 3.000 τόνους. Οι βραχώδεις εκτάσεις άντεξαν στις κλιματικές συνθήκες. Αυτή την περίοδο, ο δάκος άρχισε να εμφανίζεται δειλά – δειλά και ήδη οι ελαιοπαραγωγοί έχουν προβεί στον πρώτο ψεκασμό», εξηγεί ο διευθυντής της ΔΑΟΚ Λέσβου, Γιώργος Λαγουτάρης.
Από τους Αγίους Αποστόλους ξεκινά η ελαιοσυλλογή στην Πελοπόννησο
Στις 28 Σεπτεμβρίου ξεκινάει η ελαιοσυλλογή της Αθηνολιάς, της ποικιλίας που κυριαρχεί στο 70% των εκτάσεων στην περιοχή των Αγίων Αποστόλων, στη Λακωνία. Όπως εξηγεί στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Αγίων Αποστόλων, Παναγιώτης Μπατσάκης, η παραγωγή είναι πολύ αυξημένη σε σχέση με πέρσι, αλλά ο ίδιος δεν θέλει να προβεί σε κάποια εκτίμηση, καθώς πολλά δέντρα στα ορεινά υπέστησαν μεγάλες ζημιές λόγω του παρατεταμένου καύσωνα. Σημειώνει, πάντως, ότι η τιμή θα διαμορφωθεί πάνω από τα 8 ευρώ.
Συνολικά, στον Νομό Λακωνίας, η παραγωγή εκτιμάται στους 20.000- 25.000 τόνους, σύμφωνα με τον Γιάννη Ράλλη από την τοπική ΔΑΟΚ. «Ο όγκος θα είναι μεγάλος, αλλά το ερώτημα είναι ποια θα είναι η απόδοση σε ελαιόλαδο», υπογραμμίζει. Στη Μεσσηνία, σύμφωνα με την προϊσταμένη της ΔΑΟΚ, Ευστρατία Γεωργακοπούλου, μετά τις τελευταίες βροχοπτώσεις η εικόνα έγινε πιο θετική. Εάν, όπως διευκρινίζει, δεν αλλάξει κάτι, η παραγωγή θα διαμορφωθεί μεταξύ 28.000 και 30.000 τόνων. Οι τελευταίες βροχές βελτίωσαν την κατάσταση και στην Τριφυλία, όπου η παραγωγή αναμένεται να ανέλθει στους 27.000 τόνους.
Στον Νομό Αργολίδας, η παραγωγή εκτιμάται φέτος στους 10.000 – 11.000 τόνους. Στους 6.5000 τόνους εκτιμάται η παραγωγή στην Κορινθία και στους 3.000 τόνους στην Αρκαδία.
Ευεργετικές οι βροχές στη Δυτική Ελλάδα
Οι βροχές του Σεπτέμβρη φαίνεται πως βοήθησαν και τη Δυτική Ελλάδα στην ανάκαμψη των ελαιοδέντρων από τις επιπτώσεις της παρατεταμένης λειψυδρίας, με πιθανό το ενδεχόμενο να αλλάξουν τα μέχρι στιγμής δεδομένα της δεύτερης εκτίμησης.
Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Σάββα Βλάχο, αν και η δεύτερη εκτίμηση που έγινε στις αρχές Σεπτέμβρη –πριν εκδηλωθούν οι βροχοπτώσεις– δείχνει μειωμένη παραγωγή, λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας που επηρέασε την καρπόδεση, εντούτοις, φαίνεται πως θα υπάρξει μια μικρή αύξηση της παραγόμενης ποσότητας. «Πιο ασφαλή συμπεράσματα θα έχουμε στο τέλος του φθινοπώρου, οπότε και θα είναι η τελευταία εκτίμηση για τη φετινή ελαιοκομική περίοδο», αναφέρει.
Στον Νομό Αχαΐας, η παραγωγή ελαιολάδου προβλέπεται να φτάσει τους 6.000 τόνους και στον Νομό Ηλείας τους 30.000 τόνους. Σύμφωνα με τον διευθυντή της αρμόδιας Διεύθυνσης στην Ηλεία, Γιώργο Μικέογλου, «η εκτίμηση παραμένει σταθερή παρά τα επαναλαμβανόμενα κύματα καύσωνα, υψηλών θερμοκρασιών και την παρατεταμένη έλλειψη βροχοπτώσεων, καθώς αφενός οι παράγοντες αυτοί ελαχιστοποίησαν τις εντομολογικές μυκητολογικές προσβολές των ελαιοδέντρων, άρα και την αποδιδόμενη σε αυτές απώλεια παραγωγής, αφετέρου τα ελαιόδεντρα μπορούν εύκολα να ανακάμψουν από τις επιπτώσεις της λειψυδρίας, αν στο προσεχές διάστημα συνεχιστούν οι βροχοπτώσεις». Στον Νομό Αιτωλοακαρνανίας, η δεύτερη εκτίμηση κάνει λόγο για 9.000 τόνους ελαιολάδου.
Στον Νομό Ηρακλείου, η παραγωγή φέτος αναμένεται να φτάσει τους 38.000 τόνους, όταν πέρυσι ανήλθε σε 14.000, λόγω της έντονης ακαρπίας
Άνοδος της παραγωγής στην Αν. Μακεδονία – Θράκη
Θετικά εξελίσσεται μέχρι στιγμής η καλλιέργεια της ελιάς σε Ανατολική Μακεδονία – Θράκη (ΑΜ-Θ), παρουσιάζοντας άνοδο μετά από μια πολύ άσχημη χρονιά. Σημαντικά αυξημένη συγκριτικά με πέρυσι, περίπου κατά 40%, αναμένεται να είναι η παραγωγή στη Θάσο, σύμφωνα με τη ΔΑΟΚ. Η συγκομιδή θα ξεκινήσει μετά τις 20 Οκτωβρίου, καθώς οι ψεκασμοί ολοκληρώνονται το πρώτο δεκαήμερο του Οκτώβρη και πρέπει να περάσουν επτά τουλάχιστον μέρες.
Στον Νομό Έβρου, η εικόνα είναι σαφώς βελτιωμένη μετά το καταστροφικό 2023, που άφησε στάχτες στη θέση των ελαιοδέντρων και απλήρωτο μεγάλο αριθμό ελαιοπαραγωγών από τις φωτιές. Συγκριτικά με πέρυσι, περιμένουν σημαντική άνοδο της παραγωγής ελαιολάδου που θα φτάσει και στο 80% στην Αλεξανδρούπολη και τη Σαμοθράκη. Τα ελαιοτριβεία στο νησί θα ανοίξουν μεταξύ 15 και 20 Οκτώβρη. Στη Ροδόπη, η συγκομιδή αναμένεται να ξεκινήσει νωρίτερα λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν και συγκεκριμένα μέσα στον Οκτώβρη.
Άντεξαν οι ελαιώνες στην Αττική
Σημαντική αύξηση αναμένεται στις ποσότητες ελαιολάδου που θα παραχθούν από τους ελαιώνες της Δυτικής Αττικής (Μέγαρα, Βίλια, Νέα Πέραμο, Μάνδρα, Οινόη κ.ά.). Οι τελευταίες εκτιμήσεις δείχνουν ότι η παραγωγή αναμένεται να αγγίξει τους 1.500 τόνους. Στην Ανατολική Αττική, η παραγωγή εκτιμάται ότι θα φτάσει τους 360 τόνους.
Καλή παραγωγικά χρονιά για Δωδεκάνησα και Κέρκυρα
Καλύτερη από την περσινή εκτιμάται ότι θα είναι η φετινή ελαιοκομική περίοδος στα Δωδεκάνησα, καθώς θα ανέλθει στους 1.500 με 1.600 τόνους. Για μια καλή παραγωγική χρονιά κάνουν λόγο και οι ιθύνοντες της ΔΑΟΚ Κέρκυρας, καθώς οι ποσότητες λαδιού που θα παραχθούν αναμένεται να φτάσουν τους 12.000 τόνους. Σύμφωνα με τη διευθύντρια της ΔΑΟΚ, Γεωργία Λαναρά, πέρυσι η σοδειά στην Κέρκυρα έφτασε μόλις τους 2.000 τόνους.
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΑ ΕΛΙΑ: Μεγάλο ποσοστό θα πάει προς ελαιοποίηση
Ξηρασία και καύσωνας επηρέασαν τον καρπό
Στη Χαλκιδική επικρατεί απογοήτευση, αφού τόσο τα προβλήματα στην παραγωγή ελιάς λόγω των καιρικών συνθηκών που αύξησαν κατακόρυφα το κόστος παραγωγής, όσο και οι χαμηλές τιμές για την επιτραπέζια πράσινη ελιά Χαλκιδικής, εσοδείας 2024, δεν αναμένονται να φέρουν, για άλλη μια χρονιά, εισόδημα στις τσέπες των παραγωγών.
Είναι χαρακτηριστικό πως αν και τα δέντρα είναι «φορτωμένα», ωστόσο, όπως εκτιμά ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Σημάντρων, Φιλοκλής Γκοτζιάς, ένα μεγάλο ποσοστό της παραγωγής περίπου 30%-40% θα οδηγηθεί προς ελαιοποίηση λόγω των προβλημάτων στην ποιότητα και στο μέγεθος της ελιάς, αλλά και γιατί οι τιμές για το ελαιόλαδο είναι σαφώς καλύτερες.
Την ίδια ώρα, ο Δημήτρης Ευαγγελινός, ελαιοπαραγωγός και πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου Biolivia και μέλος του ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών και Οργανώσεων Επιτραπέζιας Ελιάς, ως πρώτη εκτίμηση υπολογίζει ότι η φετινή παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς μπορεί να αγγίξει τους 150.000 τόνους.
«Η συγκομιδή δεν έχει ολοκληρωθεί και σε κάποιες περιοχές έχει ξεκινήσει μόλις πριν από μία εβδομάδα. Τα δέντρα είναι φορτωμένα, όμως υπάρχει το πρόβλημα των καρπών. Καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή και είναι ακόμη νωρίς, προς ελαιοποίηση έχει πάει μέχρι στιγμής 1%-2% και είναι οι πολύ ψιλές ελιές. Σταδιακά θα ανέβει», επισημαίνει ο κ. Ευαγγελινός.
Ο ίδιος σημειώνει πως υπάρχει διάθεση από τα εργοστάσια να παραλάβουν και ψιλές ελιές για να μην πάνε προς ελαιοποίηση. Σε ό,τι αφορά τις τιμές, ο μέσος όρος είναι περίπου στο 1-1,10 ευρώ.
Κονσερβοελιά
Στον Νομό Μαγνησίας, η συγκομιδή ξεκίνησε με την Κονσερβοελιά, που αποτελεί και τη συντριπτική πλειοψηφία των ελαιοδέντρων, σε μια χρονιά που είναι πρώιμη, κυρίως στα πεδινά. Ταυτόχρονα, γίνεται η συγκομιδή και της ποικιλίας Χαλκιδικής, που είναι μικρό ποσοστό και πηγαίνει συνήθως ως επιτραπέζια στην αγορά.
Με βάση τις ισχύουσες τιμές στην αγορά, η μεγαλύτερη παραγωγή θα κατευθυνθεί προς ελαιοποίηση, καθώς ακούγεται ότι η τιμή παραγωγού θα κυμανθεί στα 8 ευρώ. Σύμφωνα με τους παραγωγούς, το μέγεθος δεν είναι ικανοποιητικό, καθώς, λόγω υψηλών θερμοκρασιών, ο καρπός εμφανίζεται σε αρκετές περιοχές σταφιδιασμένος.
Στον Νομό Αιτωλοακαρνανίας, η δεύτερη εκτίμηση κάνει λόγο για 15.000 τόνους επιτραπέζιας ελιάς. «Η παρατεταμένη περίοδος υψηλών θερμοκρασιών και η ανομβρία θεωρούνται καθοριστικές για τις μειώσεις στις αρχικές εκτιμήσεις παραγωγής ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς», υπογραμμίζεται στην εκτίμηση της αρμόδιας Διεύθυνσης. Να σημειωθεί ότι μεγάλο πλήγμα έχει δεχθεί η Χονδροελιά Αγρινίου, λόγω της χαλαζόπτωσης που σημειώθηκε πριν από περίπου 20 ημέρες.
Προς τα κάτω αναθεωρείται η εκτίμηση σε Άρτα
Απώλειες στην αναμενόμενη παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς, σε σύγκριση με τις αρχές καλοκαιριού, παρατηρείται στην περιοχή της Άρτας. «Λόγω της ξηρασίας, της παρατεταμένης ζέστης και της ανομβρίας, που επικράτησαν τους προηγούμενους μήνες, μειώθηκαν οι ποσότητες και έχουμε απώλειες στην αναμενόμενη παραγωγή της επιτραπέζιας ελιάς, η οποία εκτιμάται ότι, τελικά, θα κυμανθεί στους 3.000 τόνους, ενώ η ποσότητα του ελαιολάδου από την περιοχή μας στους 200 με 250 τόνους. Παρόλο που είχαμε καλή καρπόδεση, η χρονιά θεωρείται ότι είναι κάτω του μετρίου για την παραγωγή», σημειώνει ο Ανδρέας Βαρέλης, διευθυντής στην ΔΑΟΚ Άρτας. Πέρυσι, η παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς, λόγω της έντονης ακαρπίας, ήταν κάτω από 1.000 τόνους.
Σταδιακά η συγκομιδή στην ΑΜ-Θ
Ο καιρός στην ελαιοπαραγωγό Θάσο ήταν ευνοϊκός για την προστασία από τον δάκο λόγω των πολύ υψηλών θερμοκρασιών. Το επόμενο διάστημα ελπίζουν να μην έχει βροχές για να συνεχιστούν απρόσκοπτα οι ψεκασμοί και να διατηρηθεί η καλή ποιότητα των επιτραπέζιων ελιών.
Το αρνητικό για την καλλιέργεια είναι η μεγάλη ξηρασία που αντιμετώπισαν οι παραγωγοί. Από τη ΔΑΟΚ, σημειώνουν ότι στην Καβάλα η καλλιέργεια της ελιάς έγινε πιο εντατική και τα δέντρα είναι πιο φροντισμένα. Φέτος, είναι μια πολύ καλή χρονιά για την παραγόμενη ελιά Χαλκιδικής.
Στην Ξάνθη, η καλλιέργεια εξελίσσεται ομαλά και τα δέντρα είναι φορτωμένα. Η συγκομιδή στη βρώσιμη τσακιστή ελιά ξεκίνησε στην περιοχή της Μάκρης από ορισμένους παραγωγούς. Η ποιότητα φέτος είναι πολύ καλή, όπως και το μέγεθος του καρπού. Τέλος, στη Σαμοθράκη, ήδη μαζεύουν την πράσινη ελιά για βρώσιμη.
«Φρένο» στη συλλογή του πράσινου καρπού
Απογοητευμένοι δείχνουν να είναι οι περισσότεροι παραγωγοί βρώσιμης ελιάς από τις τιμές που ανακοίνωσαν οι εταιρείες εμπορίας του προϊόντος. Το υψηλό κόστος παραγωγής, σε συνδυασμό με την τιμή πώλησης, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για συλλογή του καρπού αυτή την περίοδο και οι περισσότεροι μεταθέτουν τη συλλογή στην περίοδο της ωρίμανσης. Ανάλογα με τη ζήτηση του προϊόντος και τις τιμές που θα επικρατήσουν, θα επιλέξουν αν θα τις κρατήσουν στις κάδες ή θα τις κατευθύνουν προς ελαιοποίηση.
Τα δέντρα που έχουν διαχειριστεί με τον καλύτερο τρόπο δείχνουν να είναι φορτωμένα σε παραγωγή. Τα υπόλοιπα, και σε μεγάλο ποσοστό λόγω του υδατικού στρες, αρχίζουν να έχουν προβλήματα ακόμη και με αναστολή της βλάστησης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι την επόμενη περίοδο δεν θα μπορούν να αποδώσουν σε μεγάλο βαθμό.
Σε ό,τι αφορά τα θέματα φυτοπροστασίας και ειδικότερα της καταπολέμησης του δάκου, η εικόνα που παρουσιάζεται είναι υποτονική. Οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν και αυτή την περίοδο αναστέλλουν την ανάπτυξη του πληθυσμού και το έντομο.
Σημαντικό είναι και το ζήτημα των υπολειμμάτων αρωματικών υδρογονανθράκων, από τη χρήση μηχανών εσωτερικής καύσης στα ελαιοπερίβολα, που για το επόμενο διάστημα θα αποτελεί ένα σημείο αναφοράς, τόσο για τις πρακτικές που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί της βρώσιμης, όσο και οι ελαιοτριβείς όταν η ελιά κατευθύνεται για ελαιοποίηση.