Είναι ένα γλυκό αγαπητό σε όλους ή έστω στους περισσότερους. Αλλά, αν σας έλεγε κανείς ότι έχει την προέλευσή του στην αρχαία Ελλάδα…θα το πιστεύατε;
Κι όμως! Οι αρχαίοι Έλληνες Ολυμπιονίκες, γιόρταζαν με ένα είδος cheesecake γεμιστό με τυρί και μέλι μετά τους αγώνες πεντάθλου.
Οι αρχαίοι Έλληνες, φαίνεται πως είχαν συνειδητοποιήσει τις σχέσεις μεταξύ της σωματικής ικανότητας και των επιλογών του τρόπου ζωής και οι αθλητές υποβάλλονταν σε αυστηρή διατροφή προκειμένου να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους. Όπως και το σύγχρονο cheesecake, η αρχαία ελληνική έκδοση αποτελούσε μια ικανοποίηση και συνδυαζόταν με άφθονο κρασί στο τέλος μιας γιορτής.
Το 250 π.Χ. ο Έλληνας ποιητής Αρχέστρατος, έγραψε ένα γαστρονομικό ταξιδιωτικό οδηγό που ονομαζόταν «Ηδυπάθεια» και διατηρείται μόνο σε θραύσματα. Σε ένα από τα κομμάτια που έχει διατηρηθεί, κάνει αναφορά στο επιδόρπιο: «Αποδεχτείτε ένα κέικ τυριού που παρασκευάζεται στην Αθήνα. Ή αν δεν μπορείτε να το βρείτε, πάρτε από κάπου αλλού, βγείτε έξω και ζητήστε λίγο αττικό μέλι, αφού αυτό θα κάνει το κέικ τυριού σας θαυμάσιο». Αλλά, δυστυχώς, δεν περιείχε κάποια συνταγή.
Όπως και με τα κλασικά γλυπτά που μπορεί να δει κανείς στα μουσεία, έτσι και σε αυτή την περίπτωση, μπορούμε να ευχαριστήσουμε τους Ρωμαίους για τη διατήρηση της ελληνικής εκδοχής του cheesecake στην αιωνιότητα. Το εγχειρίδιο του Cato, « De Agri Cultura» του 160 π.Χ. δεν αποτελεί μόνο ένα δείγμα της επιβίωσης της λατινικής πεζογραφίας, αλλά και ένα δοξασμένο blog για φαγητά και περιλαμβάνει όχι μόνο μία αλλά αρκετές συνταγές για cheesecake.
«Ο Cato είναι ένας περήφανος Ρωμαίος, που γράφει στα λατινικά» λέει η Κάθι Κράουφμαν, ιστορικός τροφίμων και συγγραφέας του «Cooking in Ancient Civilizations». «Ωστόσο, φαίνεται πως υπάρχει μεγάλη σχέση μεταξύ των γαστρονομικών περιγραφών του Αρχέστρατου και των συνταγών του Cato». Η μόνη πιθανή διαφορά μεταξύ ενός αρχαίου ελληνικού cheesecake και ένας ρωμαϊκού, προσθέτει ο Άντριου Κολέτι, food blogger, είναι πως τα πρώτοι Έλληνες δε χρησιμοποιούσαν αυγά.
Οι συνταγές για cheesecake του Cato περιλαμβάνουν μια γλυκιά εκδοχή που ονομάζεται savillum και μία αλμυρή με το όνομα libum. «Συχνά δίνονταν ως θρησκευτικές προσφορές» εξηγεί ο Κολέτι. Επρόκειτο για απλά μίγματα από ψημένο τυρί και αλεύρι που μπορούσαν να καταναλωθούν με ένα κουτάλι. Μια άλλη εκδοχή περιελάμβανε στρώσεις τυριού, μελιού, και ζύμης μαζί και αρωματισμένα με φύλλα δάφνης. Σύμφωνα με τον Κολέτι, μπορεί να χρησιμοποιήσουν και παπαρουνόσπορο για διακόσμηση.
Αυτή είναι η πρωτότυπη συνταγή του Cato:
«Σχηματίστε το κέικ ως εξής: βάλτε μία μονή στρώση ζύμης σε όλη την επιφάνεια της βάσης. Καλύψτε στη συνέχεια με το μείγμα τυριού και μελιού. Βάλτε άλλη μία στρώση ζύμης από πάνω και συνεχίστε έτσι μέχρι να χρησιμοποιήσετε όλο το τυρί και το μέλι… Ολοκληρώστε με μια στρώση ζύμης και στη συνέχεια βάλτε το στο φούρνο και βάλτε από πάνω ένα προθερμασμένο καπάκι».
Υλικά:
500 γραμ αλεύρι
300 γραμ. νερό
1 λεμόνι (προαιρετικά)
1/4 κ.γλ. Αλάτι
350 γραμ. Ρικότα
200 γραμ. Μέλι, και επιπλέον για τη διακόσμηση
Φύλλα δάφνης
Παπαρουνόσπορο
Άφθονο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο (είμαστε στην αρχαία Ελλάδα, έχουμε το καλύτερο λάδι)
Παρασκευή:
Για τη ζύμη και το γέμισμα
Σε ένα μεγάλο μπολ, αναμίξτε το αλεύρι με το νερό και το αλάτι μέχρι να σχηματιστεί μια μάζα. Ζυμώστε με το χέρι, για ένα περίπου λεπτό. Αν η ζύμη κολλάει στα χέρια σας, προσθέστε λίγο αλεύρι ενώ αν είναι πολύ στεγνή, βάλτε λίγο ακόμη νερό.
Προσθέστε το ξύσμα ενός λεμονιού και ζυμώστε μέχρι να γίνει ομοιόμορφο.
Χωρίστε τη ζύμη σε 5 κομμάτια, 2 μεγάλα και 3 μικρότερα και αφήστε τα στην άκρη.
Στο ίδιο μεγάλο μπολ, ανακατέψτε τη ρικότα με το μέλι και το χυμό από μισό λεμόνι.
Προθερμάνετε το φούρνο.
Σε μια ελαφρώς αλευρωμένη επιφάνεια, ανοίξτε ένα από τα μεγάλα κομμάτια της ζύμης σε έναν λεπτό, κατά προσέγγιση κύκλο. Απλώστε επάνω ελαιόλαδο.
Βάλτε τη ζύμη σε βουτυρωμένη επιφάνεια 9×9 εκατ. και χρησιμοποιώντας τα δάχτυλά σας, πιέστε την ελαφρά.
Απλώστε το 1/4 του μίγματος τυριού – μελιού πάνω από τη ζύμη.
Επαναλάβετε τη διαδικασία για τα τρία μικρότερα κομμάτια της ζύμης,
Το τελευταίο κομμάτι ζύμης, αφού το ανοίξετε, κόψτε το σε λωρίδες περίπου 2,5 εκατοστών.
Τοποθετήστε τις λωρίδες πάνω από την κορυφή του κέικ (5 κάθετα και 5 οριζόντια) και περάστε πάλι την επιφάνεια με ελαιόλαδο. Βουτήξτε τα φύλλα δάφνης μέσα στο ελαιόλαδο και απλώστε τα από επάνω. Πασπαλίστε με παπαρουνόσπορο.
Ψήστε για περίπου 50-60 λεπτά μέχρι να γίνει χρυσό και σερβίρετε το cheesecake σας είτε κρύο, είτε ζεστό.