Το πάθος της Anna Lee Dozier για μεταχειρισμένα αντικείμενα, στην Ουάσιγκτον, την αντάμειψε.
Το 2019, ήταν σε ένα μαγαζί με αντικείμενα από δεύτερο χέρι, όταν βρήκε ένα βάζο στο ράφι, αξίας 3,73 ευρώ.
«Είδα το βάζο, και θεώρησα ότι κρατούσα στα χέρια μου ένα αντίγραφο, ένα τουριστικό αναμνηστικό», δήλωσε η Dozier στην εφημερίδα Independent.
«Έδειχνε παλιό, αλλά θεώρησα ότι είναι αντίγραφο εικοσαετίας ή τριακονταετίας».
Αποδείχθηκε ότι ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Το βάζο είναι 2.000 ετών. Τελικά, το εύθραυστο εύρημα της συλλέκτριας ήταν ανεκτίμητο. Επί πέντε χρόνια, αφού το αγόρασε από το καλάθι των προσφορών, η Dozier είχε το βάζο στο σπίτι της, χωρίς να του δίνει ιδιαίτερη σημασία, μέχρι που τον Ιανουάριο, πήγε ένα ταξίδι στο Μουσείο Ανθρωπολογίας του Μεξικού.
Εκεί, η Dozier έβλεπε αγγεία που της θύμιζαν το τεχνούργημα που είχε αποκτήσει από το παλιατζίδικο και ρώτησε το προσωπικό του μουσείου τι πρέπει να κάνει. Το προσωπικό του μουσείου της είπε να επικοινωνήσει με την αμερικανική πρεσβεία.
«Επέστρεψα στην Αμερική, χωρίς να σκέφτομαι ότι θα μπορούσε πραγματικά να είναι κάτι ιδιαίτερο και δεν ήθελα να ενοχλήσω την πρεσβεία. Έτσι, έψαξα στο Google μερικούς καθηγητές που ήταν ειδικοί στην ιστορία των Μάγια ή του Μεξικού,» είπε στην Independent. Όταν κανείς δεν απάντησε, η Dozier απευθύνθηκε στην πρεσβεία, από όπου το προσωπικό της ζήτησε να στείλει λεπτομερείς φωτογραφίες του βάζου.
Έναν μήνα αργότερα, η Dozier έμαθε ότι το βάζο ήταν μια τελετουργική τεφροδόχος της κοινότητας των Μάγια που χρονολογείται από το 200 μ.Χ. έως το 800 μ.Χ.
«Τον Απρίλιο επικοινώνησαν μαζί μου για να πουν ότι, ναι, ήταν στην πραγματικότητα κάτι αληθινό και πολύ, πολύ παλιό», είπε. “[Το email] έγραφε: Συγχαρητήρια, είναι αληθινό. Και θα το θέλαμε πίσω”. Αυτό που είχα σκοπό να κάνω».
Αφού συνειδητοποίησε ότι είχε αγοράσει από παλιατζίδικο ένα ανεκτίμητο αρχαίο αντικείμενο, η Dozier, επικοινώνησε με το Πολιτιστικό Ινστιτούτο του Μεξικού, όπου πραγματοποιήθηκε τελετή τη Δευτέρα για την επιστροφή του αγγείου. Τώρα θα φτάσει στο Μουσείο Ανθρωπολογίας του Μεξικού για ανάλυση.
Η Dozier, η οποία είναι υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τις αυτόχθονες κοινότητες του Μεξικού, δήλωσε ευτυχής που συμμετείχε στο ταξίδι της επιστροφής του αγγείου.
Η Dozier είπε ότι ρωτήθηκε γιατί δεν προσπάθησε να το πουλήσει ή να μάθει τη χρηματική του αξία.
«Το να το δώσω πίσω είναι πολύ καλύτερα από ό,τι θα το έβαζα στο eBay και έπαιρνα ένα σωρό χρήματα», τονίζει. «Είναι πραγματικά σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι ορισμένα από αυτά τα πράγματα, ειδικά με τέτοια ιστορική και πολιτιστική αξία ολόκληρη η χώρα και οι άνθρωποι – δεν μπορείτε πραγματικά να βάλετε έναν αριθμό σε αυτό».
Οι Μάγια ήταν ένας Μεσοαμερικανός, προκολομβιανός λαός του οποίου ο πολιτισμός κάλυπτε αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως Γουατεμάλα, Μπελίζ, νοτιοανατολικό Μεξικό και μέρη της δυτικής Ονδούρας και του Ελ Σαλβαδόρ.
Είναι γνωστοί για την τέχνη, την αρχιτεκτονική, τα μαθηματικά, το ημερολόγιο, την αστρονομία και φυσικά τη χειροποίητη κεραμική.
«Κεραμικά αγγεία τρέφονταν τόσο στη ζωή όσο και στο θάνατο: κρατούσαν φαγητό και ποτό για την καθημερινή ζωή, αλλά και προσφορές σε αφιερώματα και ταφές, που κυμαίνονται από τους απλούστερους τάφους έως τους πιο πλούσιους βασιλικούς τάφους», σύμφωνα με το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης.
