Ένας από τους πιο εντυπωσιακούς προορισμούς του Ιονίου, οι Παξοί, ξεχωρίζουν με τα καταγάλανα νερά, τους, τους μικρούς όρμους, τις σπηλιές και τα τοπία απίστευτου φυσικού κάλλους. Βέβαια, αξίζει να επισκεφθείτε και τα μοναδικά αξιοθέατα των Παξών και των Αντίπαξων.
Ο Γάιος
Όταν το πλοίο έρχεται στο στενό θαλάσσιο δίαυλο που σχηματίζουν το λιμάνι του Γάιου -του Γάη όπως τον λένε οι ντόπιοι- και το νησάκι του Αγίου Νικολάου, η εικόνα που αντικρίζεις είναι ειδυλλιακή. Από τη μία μεριά τα νεοκλασικά σπίτια, βαμμένα σε γήινα χρώματα, διάσπαρτα κατά μήκος της ακτής. Από την άλλη, ο κατάφυτος Άγιος Νικόλαος, με το φρούριο των Ενετών. Ο Γάιος είναι η πρωτεύουσα και ο μεγαλύτερος οικισμός στους Παξούς. Σύμφωνα με την παράδοση, πήρε το όνομά του από το μαθητή του αποστόλου Παύλου που δίδαξε τον χριστιανισμό και πέθανε στο νησί.
Τα σπίτια διατηρούν την παραδοσιακή επτανησιακή αρχιτεκτονική, με τον χαρακτηριστικό «μόντζο», τον πλακόστρωτο εξώστη με την πέτρινη σκάλα. Η πλατεία του Γάιου, με την εκκλησία της Ανάληψης στη μέση και τα καφέ γύρω γύρω, προσφέρει θέα στον πάντοτε ήρεμο θαλάσσιο δίαυλο. Κάνοντας μια βόλτα στον παραλιακό δρόμο, θα δείτε το εντυπωσιακό κτίριο του αγγλικού κυβερνείου, το παλιό σχολείο του Συγγρού, το μικρό νεοκλασικό του ιατροφιλόσοφου Μιτσιάλη, το χάλκινο άγαλμα του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη, που σκοτώθηκε σε ηλικία 23 ετών, αποπειρώμενος να πυρπολήσει τουρκικό πλοίο στη Ναύπακτο.
Αν κινηθείτε προς τα καντούνια του εσωτερικού του οικισμού θα βρείτε την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων. Σύμφωνα με την παράδοση, κάτω από την Αγία Τράπεζα, τάφηκε ο Γάιος. Στον οικισμό υπάρχουν ταβέρνες και εστιατόρια μεσογειακής κουζίνας, καφέ, μπαράκια, μαγαζιά διαφόρων ειδών. Από εδώ, όπως και από τη Λάκκα, ξεκινούν θαλάσσια ταξί και ταχύπλοα για κρουαζιέρες αρκετών ωρών προς τις παραλίες των Παξών και των Αντίπαξων.
Το κάστρο του Αγίου Νικολάου
Είναι το σημαντικότερο μνημείο της ιστορίας των Παξών και έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο και βρίσκεται πάνω στο ομώνυμο νησάκι στον κόλπο του Γάιου. Η ανοικοδόμησή του ξεκίνησε το 1423 από το βαρώνο Αδάμ Β΄ Σαν Ιππόλυτο. Το 1510 ανακατασκευάστηκε κι έγινε μικρότερο. Όπως αποκάλυψε ο καθηγητής αρχιτεκτονικής του πανεπιστημίου του Ίνσμπρουκ και φίλος των Παξών, Ρόμπερτ Βενέρι, η ανακατασκευή αυτή βασίστηκε σε σχέδιο του Λεονάρντο ντα Βίντσι, το οποίο ανακάλυψε στο Αρχείο της Βενετίας. Μέσα στο κάστρο διατηρούνται δύο στέρνες, μια γουαρδιόλα (παρατηρητήριο), η μπαρουταποθήκη και οι στρατώνες. Το νησάκι είναι κατάφυτο από πεύκα και κουκουναριές.
Το νησάκι της Παναγίας
Βρίσκεται στην είσοδο του λιμανιού του Γάιου. Σήμα κατατεθέν το μοναστήρι της Παναγίας των Βελλιανιτών που κτίστηκε το 1550 από τους Βελιανίτες, που έφθασαν εδώ από τη Βέλιανη (σημερινή Χρυσαυγή) της Παραμυθιάς, κυνηγημένοι από τους Τούρκους. Εντυπωσιακός είναι επίσης ο φάρος της Παναγίας, κτισμένος το 1825, επάνω σε αρχαία φρυκτωρία.
Ο Λογγός
Για πολλούς το ψαροχώρι του Λογγού, κτισμένο στον μυχό ενός καταπράσινου κόλπου της ανατολικής ακτογραμμής, είναι το ομορφότερο του νησιού. Στη μια άκρη του, δεσπόζει κτισμένο σε λόφο το αρχοντικό των Ανεμογιάννηδων. Στην άλλη άκρη είναι το επιβλητικό ελαιουργείο-σαπωνοποιείο του Ανεμογιάννη. Το εργοστάσιο έπαψε να λειτουργεί το 1980 και έκτοτε εγκαταλείφθηκε. Δίπλα του ξεκινά ένα σύντομο μονοπάτι που οδηγεί στους ερειπωμένους ανεμόμυλους του Ανεμογιάννη και του Κούερα. Ο στενός παραλιακός δρόμος του Λογγού, με τα τραπεζάκια των ταβερνών και των καφέ, προσφέρει ειδυλλιακές στιγμές. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε τον φούρνο του Λουκά που φτιάχνει το καλύτερο ψωμί στους Παξούς. Κατασκευάστηκε το 1902 και τροφοδοτείται με ξύλο ελιάς.
Η Λάκκα
Είναι το δεύτερο λιμάνι των Παξών στο βόρειο άκρο του. Μοιάζει με το Λογγό, αλλά όλα εδώ είναι μεγαλύτερα -τόσο ο οικισμός όσο και ο κόλπος με τα διάφανα πρασινογάλανα νερά. Είναι κτισμένη μέσα σε ένα τοπίο κατάφυτο με κυπαρίσσια και ελιές και αποτελεί αγαπημένο αγκυροβόλι των ιστιοπλόων. Το εσωτερικό του οικισμού δεν έχει να παρουσιάσει κάτι το ιδιαίτερο, αυτό που αξίζει είναι ο παραλιακός δρόμος με τα καταστήματα, τα μπαρ και τις ταβέρνες. Το βράδυ το φωτισμένο σχολείο του Συγγρού δίνει χρώμα στο λιμάνι.
Τα Μαγαζιά
Μικρός οικισμός στο κέντρο του νησιού, έγινε σημείο αναφοράς εξαιτίας του καφενείου του Μπουρνάου. Λειτουργεί από το 1953 (πριν ήταν κρασοπωλείο), και είναι κλασικό σημείο συνάντησης των Παξινών. Απέναντι από το καφενείο βρίσκεται η εκκλησία των Ταξιαρχών, με τέμπλο του 1853 και τοιχογραφίες του 1650 και του 1900. Στο παλιό σχολείο των Μαγαζιών στεγάζονται το Ιστορικό Αρχείο Παξών και η φιλαρμονική του νησιού, ο «Ποσειδών».
Ο παξινός ελαιώνας
Η βόλτα σε έναν ελαιώνα του νησιού μοιάζει με επίσκεψη σε υπαίθριο μουσείο. Αιωνόβια δένδρα, με τα σημάδια εκατονταετιών πάνω στον κορμό τους, κρύβουν τον ήλιο και προσφέρουν πυκνή σκιά. Τα ατελείωτα χιλιόμετρα από ξερολιθιές, έργα τέχνης και μόχθου αιώνων, που οριοθετούν μονοπάτια και ελαιώνες, διατρέχουν ακόμα και τις απότομες πλαγιές. Η σύλληψη της ιδέας για την καλλιέργεια της ελιάς και την παραγωγή λαδιού στους Παξούς ανήκει στους Ενετούς που κατέλαβαν το νησί το 1386. Η πιο διαδεδομένη ποικιλία είναι η λιανολιά, που βγάζει μικρό αλλά αποδοτικό σε λάδι καρπό.
Οι στέρνες
Το έδαφος των Παξών είναι ασβεστολιθικό και δεν κρατάει καθόλου νερό. Ωστόσο, οι Παξινοί έλυσαν το πρόβλημα κατασκευάζοντας στέρνες σε πολλά σημεία του νησιού. Η πιο χαρακτηριστική βρίσκεται στον Γάη, πίσω από την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων. Κτίστηκε από τους Άγγλους (1825-1846) και έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο.
Η άγρια δυτική ακτογραμμή των Παξών
Η δυτική ακτή των Παξών έχει πρόσβαση με τα καραβάκια που ξεκινούν από τον Γάιο ή τον Λογγό, και φυσικά με δικό ιδιωτικό σκάφος. Είναι άγρια, γεμάτη γκρεμούς και σπηλιές που τις λένε γράβες. Τα τοπία και οι βουτιές στα κρυστάλλινα νερά θα σας μείνουν αξέχαστα. Κοντά στο ακρωτήριο Λούκου βρίσκεται η Υπαπαντή με τη σπηλιά όπου βρήκε καταφύγιο ο Παπανικολής στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Στην είσοδο της σπηλιάς είναι η βραχονησίδα Κάτεργο. Στον όρμο Αχάι, προστατευμένο από τους βοριάδες, υπάρχουν μοναχικές παραλίες και εντυπωσιακές σπηλιές. Ο Ορθόλιθος, ένας πελώριος βράχος σε σχήμα μενίρ, στέκεται όρθιος, σαν καρφωμένος, μέσα στη θάλασσα σε μικρή απόσταση από την ακτή.
Το Γαλάζιο είναι από τις πιο ωραίες παραλίες του νησιού, με καταγάλανα νερά και πίσω της γκρεμό δεκάδων μέτρων που δεν επιτρέπει την πρόσβασή από τη στεριά. Είναι ιδανική για απομόνωση, αλλά επηρεάζεται από τους ανέμους. Οι τρεις μικρές Γαλάζιες Σπηλιές επικοινωνούν μεταξύ τους και προσφέρονται για εξερεύνηση. Η Καμάρα, σημαντικό αξιοθέατο της δυτικής ακτογραμμής, είναι ένας μεγάλος βράχος όπου ο άνεμος και τα κύματα έχουν κάνει γλυπτική δημιουργώντας μια τεράστια πέτρινη αψίδα. Στον Ερημίτη, την εντυπωσιακή παραλία που δημιουργήθηκε το 2008 μετά από μια κατολίσθηση, αξίζει να μείνετε ως αργά γιατί το ηλιοβασίλεμα είναι συγκλονιστικό.
Οι Αντίπαξοι
Ένας μικρός παράδεισος μόλις 3 τετραγωνικών χιλιομέτρων, στα νότια των Παξών, φημισμένος για τις δύο παραλίες του -τη Βρίκα και το Βουτούμι. Η αδιαπέραστη βλάστηση, τα διάφανα τιρκουάζ νερά και η ψιλή λευκή άμμος δίνουν στο νησάκι εξωτική όψη. Ένας στενός δρόμος διασχίζει τους Αντίπαξους από το λιμάνι, την Αγραπιδιά, μέχρι τον εντυπωσιακό φάρο που βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο και τον επιβλητικό κάθετο ασβεστολιθικό γκρεμό στα βόρεια. Μονοπάτια οδηγούν σε απόμερες, σχεδόν ξεχασμένες, βοτσαλωτές παραλίες, όπως το Σαρακήνικο και το Ρoδοβάνι. Είναι ιδανικές εναλλακτικές λύσεις όταν στη Βρίκα και στο Βουτούμι γίνεται το αδιαχώρητο. Εκτός από οπωροφόρα στους Αντίπαξους υπάρχουν και πολλοί αμπελώνες από τους οποίους οι κάτοικοι έβγαζαν για τις ανάγκες των νοικοκυριών τους -και κάποιοι συνεχίζουν ακόμη να παράγουν- το «μαύρο» αντιπαξιώτικο κρασί.
