Η αναδυόμενη κρίση της αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen, της μεγαλύτερης στην Ευρώπη και μίας από τις μεγαλύτερες του κόσμου, είναι το βασικό θέμα συζήτησης των κατοίκων της πόλης Βόλφσμπουργκ τους τελευταίους μήνες.
Η VW σχεδιάζει για πρώτη φορά στην ιστορία της να κλείσει εργοστάσια στη Γερμανία και να απολύσει χιλιάδες εργαζομένους.
Περισσότεροι από 60.000 άνθρωποι εργάζονται στις γραμμές παραγωγής της VW στο Βόλφσμπουργκ, μιας πόλης 120.000 κατοίκων. Οι μισθοί στη VW είναι πάνω από τον μέσο όρο, καθιστώντας το κόστος εργασίας της εταιρείας το υψηλότερο στη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, όπου ο μέσος ωρομίσθιος αμοιβόταν με περίπου 62 ευρώ (67 $) το 2023.
Όπως λέει στην Deutsche Welle η Κριστίν Ρόμπερ, κτηματομεσίτης στην πόλη, «το τυπικό γερμανικό όνειρο μιας οικογένειας, με σπίτι, κήπο και αυτοκίνητο παραμένει ζωντανό». Δείχνει ένα σπίτι σε στυλ μπανγκαλόου, το οποίο, όπως λέει, είναι αρκετά χαρακτηριστικό για πολλά σπίτια εργαζομένων της VW στο Βόλφσμπουργκ, με ωραία διαρρύθμιση, δάπεδα PVC σε πετρόλ χρώμα και κίτρινα πλακάκια κουζίνας που θυμίζουν την εποχή που πολλά από αυτά τα σπίτια χτίστηκαν τη δεκαετία του 1960.
Η Ρόμπερ ζει στο Βόλφσμπουργκ όλη της τη ζωή. Αυτές τις μέρες, ωστόσο, νιώθει την τεράστια αβεβαιότητα που κυριεύει την πόλη, με τους εργαζόμενους της VW να της αναθέτουν μαζικά την πώληση των σπιτιών τους «πριν καταρρεύσει η αξία τους», όπως λέει, ενώ, και πολλοί υποψήφιοι αγοραστές άλλαξαν γνώμη και ακύρωσαν τα συμβόλαια αγοράς σπιτιού την τελευταία στιγμή.
«Οι άνθρωποι διστάζουν να αγοράσουν ένα νέο σπίτι εδώ. Θέλουν να κρατήσουν τα χρήματά τους μέχρι να μάθουν τι θα αποφασίσει η VW», λέει.
Το 2023, η VW group που έχει υπό την ομπρέλα της 10 πολύ γνωστές μάρκες, εξακολουθούσε να εμφανίζει κέρδη συνολικού ύψους άνω των 18 δισεκατομμυρίων ευρώ και κατέβαλε μερίσματα 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ στους μετόχους του.
Ωστόσο, βλέποντας τις υφεσιακές τάσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία, η διοίκηση της VW ξεκίνησε ένα πρόγραμμα βιωσιμότητας πέρυσι με στόχο την εξοικονόμηση 10 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2026 για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της.
Τον Αύγουστο του 2024, η διοίκηση ανακοίνωσε ότι το πρόγραμμα δεν αρκεί και ότι απαιτούνται περαιτέρω μέτρα εξοικονόμησης, συμπεριλαμβανομένου του πιθανού κλεισίματος δύο εργοστασίων στη Γερμανία με παράλληλες περικοπές στο εργατικό δυναμικό της εταιρείας στη χώρα κατά 120.000 άτομα.
Φυσικά, το κλίμα έχει επηρεάσει τους εργαζόμενους οι οποίοι φοβούνται για τη δουλειά τους, λέει ένας άνδρας στην Deutsche Welle καθώς αποχωρεί από το εργοστάσιο μετά τη βάρδια του, και ένας άλλος προσθέτει ότι το μόνο που μπορούν να κάνουν τώρα είναι να ελπίζουν για το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας. «Έχουμε επιβιώσει από πολλές κρίσεις, θα επιβιώσουμε και από αυτή», λέει.
Με μέσο μηνιαίο εισόδημα 5.238 ευρώ, το Βόλφσμπουργκ έχει έναν από τους πλουσιότερους πληθυσμούς πόλεων στη Γερμανία. Τον ξεπερνάει, μόνο το Ίνγκολσταντ, όπου εδρεύει η αυτοκινητοβιομηχανία Audi. Ακόμα και η τοπική ομάδα ποδοσφαίρου που έχει σταθερή παρουσία στην Bundesliga, χρηματοδοτείται από την εταιρεία.
Οι φόροι που επιβάλλονται στα τεράστια κέρδη της VW έχουν κάνει το Βόλφσμπουργκ μία πόλη-κόσμημα. Αλλά αυτή την περίοδο το κλίμα στο κέντρο έχει αλλάξει.
Το Βόλφσμπουργκ είναι μια πόλη φτιαγμένη για το αυτοκίνητο και το κέντρο της περιβάλλεται από μεγάλους δρόμους με πολλές θέσεις στάθμευσης που παραμένουν άδειες αυτή την περίοδο. Κάποιοι κάνουν τη βόλτα τους στην οδό Porsche, αλλά συνήθως περνούν μπροστά από άδειες βιτρίνες, κάποια φώτα τρεμοπαίζουν έξω από μια λέσχη τυχερών παιχνιδιών.
Τα λίγα καφέ και τα μπαρ κατά μήκος του μεγάλου εμπορικού δρόμου, δεν είναι πολύβουα όπως θα μπορούσε να συμβαίνει άλλοτε, σε μια ζεστή μέρα του Οκτωβρίου.
Ο Τζουλιάνο Σαλιόφσκι λέει ότι πριν από λίγο καιρό πολλοί από τους πελάτες του έρχονταν για δείπνο μία φορά την εβδομάδα. Τώρα έρχονται συχνά μόνο μία φορά το μήνα. Πρόσφυγας από το Κοσσυφοπέδιο, ο Σαλιόφσκι και η σύζυγός του άνοιξαν ένα ξενοδοχείο με εστιατόριο στο Βόλφσμπουργκ πριν από αρκετά χρόνια και είναι δημοφιλείς στους πελάτες τους, χαιρετώντας τους περισσότερους με το μικρό τους όνομα.
Ο COVID-19 μείωσε σημαντικά τον αριθμό των κρατήσεων για δείπνο και κρατήσεις στο ξενοδοχείο, λέει, «αλλά τώρα είναι ακόμη λιγότερες». Αυτή την εποχή του χρόνου, σημειώνει, θα υπήρχαν πολλές κρατήσεις για τα Χριστούγεννα, αλλά όχι φέτος.
Ωστόσο, πιστεύει ότι η κατάσταση θα «ανατραπεί» και σχεδιάζει ακόμη και να επεκτείνει την επιχείρησή του στο Βόλφσμπουργκ αγοράζοντας ένα νέο κτίριο.
Θα γίνει το Βόλφσμπουργκ βιομηχανικό μουσείο;
Οι ένδοξες ημέρες του Βόλφσμπουργκ εκτίθενται στο Μουσείο Volkswagen κατά μήκος της οδού Diesel. Μια τεράστια γκάμα από παλιά αυτοκίνητα περιλαμβάνει όλα τα δημοφιλή μοντέλα της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένου του διάσημου Σκαραβαίου, του Beetle, που κατασκευάστηκε σε περισσότερα από 20 εκατομμύρια μονάδες μεταξύ 1938 και 2003, ή του μίνι βαν VW γνωστό ως Βαγόνι, που έκανε θραύση στα ’60s και στη «γενιά των λουλουδιών».
Το μουσείο είναι ανάμεσα στα βασικά αξιοθέατα των τουριστικών οδηγών. Περίπου 300.000 τουρίστες επισκέφθηκαν την πόλη πέρυσι. Ωστόσο, όλο και λιγότεροι έρχονται να επισκεφθούν το Βόλφσμπουργκ, λέει στη DW ένας οδηγός ταξί, σημειώνοντας ότι πριν από αρκετά χρόνια οι εταιρείες ταξί «με δυσκολία ανταπεξέρχονταν στη ζήτηση».
Θα μπορούσε αυτό να είναι ένα δυσοίωνο σημάδι ότι οι μέρες του Βόλφσμπουργκ ως πρωτεύουσας της παραγωγής αυτοκινήτων της Ευρώπης είναι μετρημένες; Είναι δυνατόν η Volkswagen, ο κορυφαίος κατασκευαστής αυτοκινήτων σε πωλήσεις ακόμη πριν από μερικά χρόνια, να μην είναι σε θέση να κερδίσει αρκετούς πελάτες για τα ηλεκτρικά της οχήματα που υποτίθεται ότι είναι το μέλλον της βιομηχανίας;
Ο ταξιτζής αισθάνεται ότι στο Βόλφσμπουργκ οι μέρες της ευδαιμονίας έχουν τελειώσει. «Αυτοί οι καιροί έχουν περάσει προ πολλού», λέει, προσθέτοντας ότι πιστεύει πως η κατάσταση μπορεί να «επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο».
